Bu soru, danışman hocamın lisans öğrencilerine verdiği "fizikte sıra dışı konseptler" dersinin bir tartışma sorusu. Aynı zamanda da oldukça popüler bir soru ve özel göreliliğin temeline nokta atışı yapıyor. Soruda biz arabanın içerisinde yer alıyoruz ve ışık hızına yakın hızda ilerlerken birden farları açıyoruz. Ne görürdük?
Seçtiğiniz seçeneğe dair açıklamada bulunup, neden öyle olduğunu düşündüğünüzü izah edebilir misiniz?
NASA/APOD - Michigan Tech.
Özel göreliliğe göre ilk seçenek olmak zorunda.
Özel göreliliğe göre ilk seçenek olmak zorunda.
Nedenini de açıklayabilir misiniz?
NASA/APOD - Michigan Tech.
Işık hızına yaklaştıkça biz arabanın içindekiler için her şey aynı oranda yavaşlar. Bu durum arabadaki her şeyi aynı oranda etkileyeceği için bize göre zamanın akışı değişmeyecektir. Örneğin güneş sistemi gökada merkezi etrafında muazzam bir hızda dönüyor. Biz dünya üzerinde olduğumuz için göreli bir fark hissetmeyiz.
Özel göreliliğe göre, hızları ne olursa olsun tüm gözlemciler için ışık hızı sabit, c dir. Bu durumda, araba saatte 100 km hızla da gitse, 0.99... c hızla da gitse farlardan çıkan ışığın hızı arabaya göre c olur.
Bütün gözlemciler için ışık hızının nasıl c olabildiğinin açıklaması yapılmamış özel görelilikte. İki postulattan bir tanesi sadece.
Açıklaması yapılabilir mi derseniz, yapılabilir, yapabilirim ama anlatarak açıklamak çok zor.
Şu an tek yapabileceğim özel göreliliği referans alarak sonuca ulaşmak.
Özel görelilik postulatından dolayı doğru cevap, "Farlardan ışıkların olağan bir şekilde çıktığını görürüz" seçeneğidir.
Cevap: Işık hızına yakın hızda giden bir arabada farları açarsak ne olur?
dediğinde araçtaki gözlemci olduğumuz ve sabit ivmede hareket ettiğimiz anlatılmakta bu da ışık bizden dünyada günlük yaşantımızdaki gibi uzaklaştığını gösterir.
Kimse farklı bir şey düşünmedi şu ana kadar, sanırım çok bildik yerden geldi soru. Diğer sorular biraz daha farklı 🙂
NASA/APOD - Michigan Tech.
Farklı düşününce özel göreliliğe ters düşülmüş oluyor, özel göreliliği çürütmek gerekiyor. Zor iş. 🙂
Farklı düşününce özel göreliliğe ters düşülmüş oluyor, özel göreliliği çürütmek gerekiyor. Zor iş. 🙂
Elbette ama burada söz konusu olay zaten konunun temellerini tartışmak değil, ne kadar anlaşılmış olduğunu sınamak. Birçok kişi özel görelilik dersi alsa bile bu soruyu yanlış cevaplayabiliyor.
NASA/APOD - Michigan Tech.