American Astronomical Society'nin (AAS) 237. toplantısı 11 Ocak itibariyle başladı. Online olarak gerçekleştirilen dünyanın en büyük astronomi kongresine ilgi gördüğüm kadarıyla oldukça büyük. Acaba online olmayan haline kıyasla nasıl diye merak etmedim de değil. Press conference kısmı Youtube üzerinden canlı olarak yayınlanıyor. Cuma gününe kadar her gün saat 12:15 PM ve 4:30 PM'de yayın yapılacak. Türkiye'den (GMT+3) izleyecek olanlar bu sürenin üzerine 8 saat eklemeliler.
Kongrede gördüğüm öne çıkan astronomi çalışmalarını buradan da duyurmaya çalışacağım. Bugünün (salı) konusu Galaksiler ve Kuazarlar.
Başlıklar şu şekilde:
- A Periodic Nuclear Transient in an Active Galaxy
Anna Payne (University of Hawaii, Manoa) - COOL-LAMPS: Characterizing the Brightest Known Galaxy at Redshift > 5
Gourav Khullar (University of Chicago) - A Heavily Obscured Quasar in the Early Universe
Bradford Snios (Center for Astrophysics | Harvard & Smithsonian) - A Luminous Quasar at a Redshift of 7.64
Feige Wang (University of Arizona)
AAS Meeting 237 hakkında: https://aas.org/meetings/aas237
Youtube kanalı: https://www.youtube.com/channel/UCvKds_KoPbjugPnqqeILRVg
NASA/APOD - Michigan Tech.
Dün duyurulan çalışmalardan biri AGN'lerde periyodik ışık atımlarının gözlenmesi üzerineydi. Bunun nedeninin bir süper kütleli kara deliğe dönemsel olarak çok yaklaşarak kütle kaybeden yıldız olduğu düşünülüyor.
AGN, aktif galaksi çekirdeğidir. Bunlar evrenin en uzak köşelerinden bile görülebilecek kadar parlak gök cisimleri (kuazarlar, radyo galaksiler gibi alt gruplardan oluşuyor).
Bahsettikleri yakınlaşma olayı tidal disruption event (TDE) olarak geçiyor. Bunu gelgitsel parçalanma olayı şeklinde çevirebiliriz sanırım. Süper kütleli kara delikle yakınlaşma sonucu, gelgit etkileri yıldızı parçalayarak ani bir ışımaya (flare) neden oluyor.
Bu ışımanın periyodikliğini iyi bir şekilde ölçmüşler ve bir sonrakinin ne zaman gerçekleşeceğini başarılı bir şekilde tahmin etmişler. Elde ettikleri verilerden en temizi TESS verileriydi gördüğüm kadarıyla.
Bu çalışmaya gelen sorulardan biri oldukça güzeldi. Bu gözlemi TDE dışında bir mekanizmayla açıklamanın mümkün olup olmadığı soruldu. Anladığım kadarıyla kara delik çiftlerinde de benzer bir durum gerçekleşebiliyormuş.
Fakat aynı zamanda spektroskopik analiz de yapmışlar ve bu tür bir hareketi gösteren bir sonuca rastlanmamış. Dolayısıyla bunun pek olası olmadığını düşünüyorlar. Çalışmada bu da değerlendirilmiş.
Bu konu pek bildiğim bir konu değil, o nedenle daha detayları daha doğru bir biçimde inceleyebilmeniz için çalışmayı buraya bırakıyorum. arxiv.org/abs/2009.03321
Bunları Twitter'da şu başlıktan aktarıyorum:
https://twitter.com/ogetaykayali/status/1348694744256421889
NASA/APOD - Michigan Tech.