Bilim İnsanları Bilinen En Küçük Yıldızı Keşfettiler
İngiltere'deki Cambridge Üniversitesinde ötegezegen araştırması yapan astronomlar yanlışlıkla, bilinen en küçük yıldızı keşfettiler.
Yeni keşfedilen bu yıldız 0.081 Güneş kütlesine sahip. Boyutu ise yaklaşık olarak Satürn kadar. Yıldızın bu küçük boyutu onu yıldız kalıntıları dışında bilinen en yoğun cisimlerden biri yapıyor. Ancak küçük kütlesine rağmen yüksek yoğunluğu sayesinde yüzeyinde Dünya'nın 300 katı kadar bir kütleçekime sahip.
EBLM J0555-57Ab adı verilen bu yıldız aslında bir örten ikili yıldız sisteminin parçası. WASP (the Wide Angle Search for Planets) isimli ötegezegen projesinde çalışan astronomlar EBLM J0555-57A isimli yıldızda düzenli tekrarlanan bir parlaklık azalmasına rastladılar. Bu parlaklık azalması bilim insanlarının yıldızın yörüngesinde bir ötegezegen bulunduğunu düşünmelerine yol açtı.
Ötegezegen keşiflerinde geçiş fotometrisi adı verilen bu yöntem sıkça kullanılır. Gezegenler birer ışık kaynağı olmadıkları için ve boyutları nispeten küçük olduğu için, bilim insanları görülmesi oldukça zor olan bu gezegenleri direkt olarak incelemek yerine yıldızlardan gelen ışığı incelerler. Gezegenler etrafında bulundukları yıldızın önünden geçtikleri zaman tıpkı bir tutulma gibi bu yıldızın parlaklığında bir azalmaya sebep olurlar. Bu sayede bilim insanları yıldızın çevresinde bir cismin bulunduğunu anlarlar.
Daha sonra bu cismin CORALIE spektrografı ile incelenmesi sonucunda cismin kütlesinin bir gezegenin sahip olabileceği kütleden çok daha büyük olduğunu farkedildi. Böylece keşfedilen cismin bir yıldız olduğu anlaşılmış oldu. (Bkz: Yıldızlarda Minimum Kütle)
EBLM J0555-57Ab'nin kütlesi füzyon reaksiyonu gerçekleştirmek için gerekli olan kütleden yalnızca 0.001 Güneş kütlesi daha fazla, bu yıldız çok az daha hafif olmuş olsaydı füzyon reaksiyonu gerçekleştiremeyecek ve yaşamına başarız yıldız da denilen kahverengi cüce olarak devam edecekti. Ancak yıldız olmaya yetecek kadar kütleye sahip olmasına rağmen araştırma ekibinde bulunan Alexander Boetticher'in söylediğine göre keşfedilen birçok gaz devi ötegezegenden daha küçük boyutlara sahip.
EBLM J0555-57Ab gibi Güneş'in kütlesinin yüzde 20'sinden daha az kütleye sahip yıldızların evrende en çok bulunan yıldızlar olduğu düşünülüyor, buna rağmen bu yıldızların küçük boyutu onlar üzerinde çalışmamızı ve onları keşfetmemizi zorlaştırıyor. Ancak tıpkı EBLM J0555-57Ab ve ondan yaklaşık olarak yüzde 30 daha büyük olan TRAPPIST-1 gibi küçük ve soğuk yıldızların yörüngelerindeki gezegenlerde su bulundurma ihtimali diğerlerine göre oldukça yüksek ve buna bağlı olarak dünya dışı yaşam barındırıyor olma ihtimali de daha yüksek. Muhtemelen birçok bilimsel yenilik potansiyeline sahip olmasına rağmen sadece dünya dışı yaşam ihtimali bile bu yıldızları araştırmamızın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
Son olarak, araştırma ekibinde yer alan Cambridge Üniversitesinin Cavendish Laboratuvarında profesör olan Didier Queloz araştırmanın önemini şu şekilde açıklıyor:
EBLM projesi sayesinde evrende en sık görülen yıldızlar ve onların yörüngesinde bulunan gezegenler hakkında çok daha fazla bilgi sahibi olabileceğiz.
Çevirmen:T. Alper Karasuer
Referanslar
1. Phys.org, "Smallest-ever star discovered by astronomers", <https://phys.org/news/2017-07-smallest-ever-star-astronomers.html>
2. ScienceAlert, "Astronomers Just Discovered The Smallest Star Ever Known to Science", <https://www.sciencealert.com/astronomers-have-discovered-the-smallest-star-known-to-science>
3. Astronomy, "Astronomers just discovered the smallest star ever", <http://astronomy.com/news/2017/07/tiny-new-star>
Makale: "The EBLM project III. A Saturn-size low-mass star at the hydrogen-burning limit", <https://arxiv.org/abs/1706.08781>
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 15:03:25 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12671
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.