Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Yıldız Kayması Nedir? Yıldızlar Gerçekten Kayar mı?

Yıldız Kayması Nedir? Yıldızlar Gerçekten Kayar mı?
4 dakika
46,459
Tüm Reklamları Kapat

Yıldız kayması, atmosfere giren bir göktaşının gökyüzü boyunca bıraktığı ısı ve ışık saçan izidir; dolayısıyla gerçek anlamıyla bir "yıldızın kayması" ile hiçbir alakası yoktur. Atmosfere giren meteoroid, mikrometeoroid, kuyruklu yıldız veya asteroid gibi göktaşları, atmosferimizdeki hava moleküllerine çarpmaları sonucunda sürtünme kuvveti nedeniyle çok yüksek sıcaklıklara ulaşırlar ve etrafa ısı ve ışık saçmaya başlarlar. Bir yandan da çok hızlı bir şekilde hareket ettikleri için, gökyüzünde ince uzun bir çizgi olarak görünürler.

Yıldızlar Kayar mı?

Geceleyin gökyüzünde gördüğümüz yıldızların tamamı, bizim de içerisinde bulunduğumuz Samanyolu Galaksisi içerisinde yer alır. Yıldızların parlaklıkları, onların ne tür bir yıldız olduklarına göre değişiklik gösterir. Üstelik ne kadar uzakta olurlarsa, o kadar sönük görünürler. Fakat ne kadar yakın olurlarsa olsunlar, aradaki mesafeler hala o kadar astronomiktir ki, o yıldızların içlerinde bulundukları uzayda bir hareketleri olsa dahi, biz insan ömrü boyunca bu hareketi görmekte zorlanırız. Tıpkı, ufukta hızla ilerleyen bir geminin o hızlı, denizi yaran hareketini hiç fark edemeyişimiz gibi. Yani yıldızların kendi hareketlerini, gökyüzünde bırakın bir gecede görebilmeyi, on yıllar içerisinde bile görmek pek kolay değildir. Fakat kuşkusuz 10,000 yıl mertebesinde gökyüzündeki bazı yıldızların da konumu zamanla değişir.

Tüm Reklamları Kapat

Yıldız kayması dediğimiz gök taşı yağmuruna neden olan taşlar çok yüksek hızlarda hareket ettiklerinden, genellikle göz açıp kapayıncaya kadar kaybolurlar. Nispeten büyük olanları ise birkaç saniye görebilmek mümkündür. Parlamalarının sebebi ise çok yüksek hızlar sebebiyle atmosferdeki sürtünmeden dolayı yanmalarıdır. Biçimleri de aerodinamik olmadığından bu yanma olayı kaçınılmazdır.

Bu yüzden yıldız kayması tabiri bilimsel bir tabir değildir ve yanlıştır. Yıldız kaymasına dair tek benzerlik, bunların genellikle yıldız gibi sönük olup, kayan bir yıldızmış edası vermesidir. Gözlenen olay aslında gök taşının atmosfere girerek yanmasıdır. Bazen gök taşları bu sırada parçalandıkları için, arkalarında bıraktıkları kuyrukları, kısa bir süreliğine görünür olarak kalabilir. Genellikle bu tür büyük, tabiri caizse yaldır yaldır ilerleyen parlak gök taşları için ateş topu (İng: "fireball") tabiri kullanılır. Üstelik, içerdikleri elementlere göre renkleri dahi değişim gösterebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Gök Taşı Yağmurları

Yılın belirli dönemlerinde, Dünya'nın yörüngesinin bir kuyruklu yıldızın yörüngesi ile çakışması sonucu, kuyruklu yıldızın ardında bıraktığı gök taşı kalıntıları arasından geçeriz. Bu kalıntıların arasına dalan Dünya, yoğun bir gök taşı bombardımanı altında kalır. Yılın belirli dönemlerinde gerçekleşen bu olaya, gök taşı yağmuru diyoruz.

Yörünge hareketi sebebiyle bir taş bulutunun içerisine daldığımızdan dolayı, yıldız kayması olarak adlandırdığımız gök taşı yağmuru gökyüzünün spesifik bir noktasından gerçekleşir. Bir bölgeden dışarıya doğru saçılan gök taşları izlersiniz. Bu bölge, gökyüzünde hangi takım yıldıza denk geliyorsa, gök taşı yağmuruna o ad verilir. Bunlardan en bilineni, kuzey yarı kürede yaz aylarına da denk gelmesi sebebiyle rahatlıkla gözlemi yapılan, Perseid gök taşı yağmurudur. Perseid adı, üstteki görselden de göreceğiz üzere Perseus (kanatlı at) takım yıldızı bölgesinden doğru dışarıya saçılmasından kaynaklıdır.

Perseid gök taşı yağmurunu izlemek için illa ki gökyüzünün o bölgesine bakmanız gerekmez. Çoğunlukla oldukça geniş bir alana yayılırlar. Fakat daima o yönü işaret ederler. Lakin bu, o gün göreceğiniz tüm gök taşlarının oradan olacağı anlamına gelmez. En nihayetinde bir gök taşı yağmuru var diye, diğer taşlar sıra beklemiyor!

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Yıldız Kayması Fotoğrafları (Gök Taşı Yağmuru - Meteor Yağmuru)

Bazı yıldız kayması olayları (artık bunların gök taşları olduğunu biliyoruz), diğerlerine göre çok daha gösterişli olur. Bunlar nispeten büyük taşlardır ve kuvvetli bir parlamaya neden olur. Küçük olanlara göre genellikle daha uzun gözlenebilirler. Bir alev topu gibi ilerleyenleri bu durumdan ötürü alev topu (fireball) adını alır. Aşağıda APOD olmuş bazı yıldız kayması fotoğraflarını görebilirsiniz.

Unutmayın: Bazı gök taşı yağmurları diğerlerine göre nispeten daha az görülür. Buradaki en temel faktör, saatte görebileceğiniz gök taşı sayısıdır. Bir diğeri ise ne zaman gerçekleştiğidir, örneğin kış aylarına denk geliyorsa havanın kapalı olma ihtimali sorunu ortaya çıkar. Gök taşı yağmurlara ile ilgili bilinmesi gereken önemli son bilgimiz ise gerçekleştikleri tarih. Genellikle bu süreç bir ay gibi uzun bir süreye yayılsa da, gök taşı yağmurunun maksimum olduğu günün tarihi verilir. Fakat kaçırdıysanız üzülmeyin, birkaç gün içerisinde hala kayda değer miktarda görebilirsiniz! Elbette şehrin yanlış kullanılan aydınlatmasından dolayı kirlenen bir gökyüzü altında değilseniz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
35
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 13
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Güldürdü 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 08:00:49 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12967

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ö. Kayalı. Yıldız Kayması Nedir? Yıldızlar Gerçekten Kayar mı?. (8 Ekim 2022). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12967
Kayalı, Ö. (2022, October 08). Yıldız Kayması Nedir? Yıldızlar Gerçekten Kayar mı?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12967
Ö. Kayalı. “Yıldız Kayması Nedir? Yıldızlar Gerçekten Kayar mı?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 08 Oct. 2022, https://evrimagaci.org/s/12967.
Kayalı, Ögetay. “Yıldız Kayması Nedir? Yıldızlar Gerçekten Kayar mı?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, October 08, 2022. https://evrimagaci.org/s/12967.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close