X-Işını Üretim Mekanizmaları: Termal Emisyon
Sıcak Gazdan Termal Emisyon
10^5 Kelvin üzerindeki sıcaklıklarda, atomlar iyonlarına ayrışır ve gaz, pozitif ile negatif iyonlarla doludur (Bu sıcaklıkta hidrojen atomu tamamen iyonlaşır). Bu gazın içerisinde, termal enerji, parçacıklar arasında paylaşılmıştır ve parçacıkların çarpışmaları ile birbirlerine aktarılırlar. Bir elektron pozitif yüklü bir iyona yakın geçtiği zaman, güçlü elektriksel güçler, elektronun rotasını saptırır. Elektronun böyle bir etkileşim sonucu ivmelenerek enerji kazanması, parçacığın elektromanyetik enerji yaymasına sebep olur. Bu ışımaya Bremsstrahlung ışıması denir. Kelime anlamıfrenleme ışımasıdır.Termal denge: Gazın içindeki parçacıkların, neredeyse hepsinin aynı ortalama enerjiye sahip olma durumuna denir. Termal dengedeki elektronlar, Maxwell'in hız dağılımı yasalarına göre hareket ederler ve çarpışmalar sonucu ortama salınan enerji, sıcaklık tarafından belirlenen karakteristik bir spektrum sunar.
Sıcaklık arttıkça, elektronlar daha hızlı hareket eder, yani dışa salınan enerji (frenlenen enerji) miktarı daha fazla olur.
Çizgi Emisyonu (Line Emission)
Sıcak gazlarda çizgisel emisyonlar da önemli bir termal X-ışını üretim mekanizmasıdır. Yüksek hızlı bir elektron, yörüngesinde elektronlar bulunduran bir iyona çarptığında, enerjisini genelde bu iyona aktararak yörüngedeki elektronların daha yüksek bir enerji seviyesine yükselmesine sebep olur. Bu uyarılmış hâl, çok kısa sürer ve iyon tekrar kararlı yapısına döner. Dönmek için çarpan elektrondan, aldığı enerji miktarına eşit enerjide foton saçar (ışıma yapar). Bu ışıma, spektrumda iyon türüne bağlı olarak değişen çizgiler şeklinde görünür.
Ozan Toyran
Referanslar
Exploring the X-ray Universe , F.D Steward, A. Charles , Cambridge, Second Edition
http://www.astro.wisc.edu/~bank/
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 11:37:04 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12630
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.