Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Nükleer Fizik: Pozitron (β+) Emisyonu

Nükleer Fizik: Pozitron (β+) Emisyonu
2 dakika
802
  • Özgün
Tüm Reklamları Kapat
Nükleer fizik yazı dizimizin önceki yazılarında, çeşitli bozunum mekanizmalarından bahsetmiştik. Bu yazımızda ise, bu bozunum mekanizmalarından birisi olan ve tıbbi uygulamaları oldukça önem teşkil eden β+ emisyonu ya da başka bir deyişle, pozitron emisyonundan bahsedeceğiz.
Öncelikle, bu bozunuma neyin sebep olduğundan bahsedelim.  Kararlı yapıda olmayan ve proton sayısı nötron sayısına oranla oldukça fazla olan çekirdekler, pozitron emisyonu adı verilen mekanizmayla bozunurlar.
Pozitron, e^+ ile ya da β+ ile gösterilebilir. Elektron ile aynı kütleye fakat zıt yüke sahiptir (+1e). Elektron ile olan bu benzerliklerden dolayı, elektronun antiparçacığı olarak ifade edilir.
β- bozunumunda olduğu gibi, burada da bozunuma υ (nötrino) eşlik eder. Bu sayede enerji ve momentum korunumları sağlanmış olur.
Pozitron emisyonunun mekanizmasını basitçe ifade etmek istersek, çekirdekte bulunan protonun; nötron, pozitron ve nötrinoya dönüşmesi diyebiliriz. Yani:
Bu noktada önemli bir hatırlatma yapmalıyız. Serbest haldeki proton, nötrona bozunmaz. Bu süreç yalnızca çekirdekte gerçekleşir. Ancak ilginç şekilde, serbest halde bulunan bir nötron, beta eksi β- bozunumuyla protona dönüşebilir (yarı ömrü yaklaşık 10 dakikadır).
Pozitronlar hakkındaki diğer bir önemli bilgi ise,  elektronlar gibi serbest halde bulunamıyor olmalarıdır.
Doğada, kozmik ışınların atmosfere girmesiyle oluşabilen pozitronlar, oluşumlarından birkaç mikrosaniye sonra yok olurlar.
Doğada serbest halde bulunamıyor olmaları ve kısa sürede bozunmaları, önümüzdeki yazılarda bahsedeceğimiz tıbbi uygulamalar için ciddi bir öneme sahiptir.
Öyle ki, oluşan β+ parçacıkları elektron ile birleşirler. Birleşimin ardından, birleşen bu parçacıklar, γ ışını yayarlar. Bu ışının toplam enerjisi, birleşen elektron ve β+ parçacıklarının toplam enerjisine eşittir.

Pozitron Emisyonunun Genel Formülü

Eğer β+ bozunumunu genel bir yapıda yazmamız gerekirse:
Yukarıdaki denklem için enerji korunumunu ifade edecek olursak,
Biraz düzenlemeyle, parçalanma enerjisi Q'yu ifade edebiliriz.
Oluşan Pozitronun Enerjisi

Görsel1: Oluşan pozitronun kinetik enerjisi ve oluşan pozitron sayısının grafiği
Görsel1: Oluşan pozitronun kinetik enerjisi ve oluşan pozitron sayısının grafiği
Oluşan pozitronların enerjisi, 0 ile Q arasında bir değer alabilir. Enerjisi, oluşan nötrinonun kinetik enerjisi 0 olduğunda maksimuma ulaşır.
Önceki yazılarımızda bahsettiğimiz gibi, oluşan element atomunun (Y) kütlesi, pozitrona oranla çok büyük olduğu için, yine önceki yazılarımızda momentumun korunumundan yola çıkarak ispatladığımız gibi, Y'nin kinetik enerjisi, saçılan pozitronun kinetik enerjisinden oldukça küçüktür. Yani enerjinin çoğu, pozitronun kinetik enerjisine gider.
Ege Can KARANFİL


Referanslar
  1. Prof. Dr. Selahattin Özdemir, Health Physics ders notları
  2. Energy Education, "Beta Decay"
    <https://energyeducation.ca/encyclopedia/Beta_decay>
  3. Radioactivity, "Positron Emission Tomography"
    <http://www.radioactivity.eu.com/site/pages/Positron_emission_tomography.htm>
  4. HyperPhysics, "Beta Energy Spectrum"
    <http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/Nuclear/beta.html>Kapak Görseli
  5. <https://serviparticules.ub.edu/en/activities/talks-in-educational-centres/nuclear-physics-what-it-and-what-ithttp://inn.spb.ru/radiation-symbol-wallpaper/img572961565A7>
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 08:58:07 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12634

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. C. Karanfil, et al. Nükleer Fizik: Pozitron (β+) Emisyonu. (12 Mart 2019). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12634
Karanfil, E. C., Kayalı, Ö. (2019, March 12). Nükleer Fizik: Pozitron (β+) Emisyonu. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12634
E. C. Karanfil, et al. “Nükleer Fizik: Pozitron (β+) Emisyonu.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 12 Mar. 2019, https://evrimagaci.org/s/12634.
Karanfil, Ege Can. Kayalı, Ögetay. “Nükleer Fizik: Pozitron (β+) Emisyonu.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, March 12, 2019. https://evrimagaci.org/s/12634.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close