Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Meteor Yağmuru (Gök Taşı Yağmuru) Nedir? 2021 Meteor Yağmurları

Meteor Yağmuru (Gök Taşı Yağmuru) Nedir? 2021 Meteor Yağmurları
8 dakika
1,762
  • Özgün
Tüm Reklamları Kapat

Yılın belirli dönemlerinde, meteor yağmuru (ya da gök taşı yağmuru) adı verilen olay sebebiyle, gökyüzüne baktığımızda gördüğümüz meteor sayısı dikkat çekici miktarda artar (normal bir günde de görebilirsiniz ama sayısı azdır). Meteordediğimiz yapılar, atmosfere girdiklerinde yanarak iz bırakan gök taşlarıdır.

Dolayısıyla meteor yağmurları süresince atmosfere giren gök taşlarını, yıldız kayması şeklinde görebileceğiniz gibi zaman zaman ateş topları şeklinde de görebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

İçeriklerimizden haberdar olmak için telegram kanalımızı takip edin: https://t.me/rasyonalistorg

Meteor Yağmuru Nedir?

Meteor yağmuru, bir dizi gök taşının atmosfere girerek yandığı bir gök olayıdır. Normal zamanlarda da Dünya sürekli irili ufaklı taşların bombardımanı altındadır. Yani herhangi bir zamanda da bir yıldız kayması olayı görebilirsiniz. Lakin meteor yağmurları spesifiktir, her yıl aynı tarihlerde, yörüngemizin bu taş parçalarının yörüngesiyle kesişmesi sonucu gerçekleşir.

Tüm Reklamları Kapat

Söz konusu meteorlar, saçılma noktası (radyant) adı verilen bir noktadan saçılıyormuş gibi gözükür. Bu çıkış noktası, çoğunlukla meteor yağmuruna adını verir. Genellikle hangi takım yıldızın olduğu noktaya yakın bir noktadan saçılıyorsa, o takım yıldızın adını alarak anılırlar.

Meteor yağmurlardan (gök taşı yağmurlarından) en meşhuru Perseid meteor yağmurudur. Adını, saçılma noktasına yakın olan Perseus (Kahraman) takım yıldızından alır ve her yılın Ağustos ayının ortalarında doruk noktasına ulaşır.

Meteor Yağmuru Nasıl Gözlemlenir?

Meteor yağmurları, hızları genellikle saniyede 20-80 km arasında değişen gök taşlarının atmosfere girmesiyle oluşan bir gök olayıdır. Büyüklüğü kum tanesi ile çakıl arasında değişen bu son derece hızlı gök taşları, atmosfere girdiğinde hava sürtünmesi sebebiyle yanar ve yok olur. Yıldız kayması olarak ifade ettiğimiz bu olayı, son derece kısa süreli kayan parıltılar olarak gözlemleriz (saniyelik, anlık bir olaydır). Her ne kadar, farklı meteor yağmurlarında bir saatte atmosfere giren gök taşı sayısı değişiyor olsa da sağlıklı bir gözlem için en uygun koşullar şu şekildedir:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

  • Işık kirliliğinin olmadığı, mümkün olduğu kadar karanlık bir bölge
  • Bulutsuz, açık bir gökyüzü
  • Ay’ın henüz doğmadığı ya da çoktan battığı bir saat aralığı

Elbette bu şartlar sağlanmadığında gözlem yapılması mümkündür, lakin ne kadar iyi şartlar olursa o kadar çok görebilirsiniz.

Gökyüzünde Nereye Bakmalıyım?

Uygun koşullara sahip bir yere gittiğinizde, bir yıldız kaymasına tanık olma şansınız oldukça yüksektir. Lakin, daha fazla meteor görmek için, bahsettiğimiz bu saçılma noktasının bulunduğu yöne bakmak akıllıca olacaktır. Çünkü meteorlar, bu bölgeden çıkarak saçılmaya başlarlar. Lakin gösterdikleri doğrultu orası da olsa, gökyüzünün herhangi bir yönünde görme şansınız var. Yani bu noktayı göremiyorsanız üzülmeyin, başka bir yere bakarak da görebilirsiniz.

Meteor yağmuru sırasında gök taşları çoğunlukla geniş bir alana yayılarak gökyüzünün birçok yerinden görülebilirler. Fakat daima çıkış noktasının bulunduğu takım yıldızı işaret ederler.

Bilinen gök taşı yağmurlarının çıkış noktasında bulunan takım yıldızlar şu şekildedir:

  • Geminids meteor yağmuru - İkizler (Gemini) takımyıldızı
  • Leonids meteor yağmuru - Aslan (Leo) takımyıldızı
  • Orionids meteor yağmuru - Avcı (Orion) takımyıldızı
  • Draconoids meteor yağmuru - Ejderha (Draco) takımyıldızı
  • Perseid meteor yağmuru - Kahraman (Perseus) takımyıldızı
  • Lyrids meteor yağmuru - Çalgı (Lyra) takımyıldızı

Ayrıca bkz. Perseid gök taşı yağmuru
Ayırca bkz. Yıldız kayması nedir

Tüm Reklamları Kapat

Teleskoba veya Dürbüne İhtiyacım Var Mı?

Son derece yüksek hızlarda atmosfere giren bu gök taşları, anlık ışık çizgileri oluşturarak yok olurlar. Böylesine anlık bir olayda, siz daha dürbünü ya da teleskobu o bölgeye çeviremeden, meteor çoktan yok olmuş olacaktır. Dolayısıyla en güzeli, çıplak gözle gözlemdir. Bir yere uzanıp, sadece manzaranın tadını çıkarmaya bakın.

Meteor yağmurunu gözlemek için bir dürbüne veya teleskoba ihtiyacınız yoktur. Hatta bunlarla gözlemini yapmak daha olanaksızdır.

Anlık olaylar olmasının yanı sıra, teleskop ve dürbün kullanarak, gökyüzünün oldukça dar bir bölgesine bakarak meteor beklemek de yüksek ihtimalle hayal kırıklığıyla sonuçlanacaktır. Çünkü sırtımızı yeşil çimlere yaslayıp geniş gökyüzüne baktığımzda bile göreceğimiz gök taşı sayısı oldukça sınırlıdır. Çok daha dar bir alana bakarak görmeyi ummak, üstelik çok kısa süreli bir olayı çok çok daha kısa bir sürede görmek, kumar olmanın yanı sıra pek de akla yatkın değildir. Bu nedenle kimse tarafından da bu tercih edilmez.

Tüm bunların yanında olayın bütün güzelliği bu yıldız kayması adını verdiğimiz meteor yağmurunu bir yere uzanıp, geniş açıyla keyifle izlemektir. Yakınlaştırma yapmanın size hiçbir katkısı zaten olmayacaktır.

Meteor yağmurlarını izlemek için en ideal yol, çıplak gözle gözlem yapmaktır.

Fotoğrafı Çekilebilir Mi?

Kuşkusuz, meteor yağmuru gibi etkileyici bir gök olayını tecrübe ederken yapılabilecek en keyifli aktivitelerden birisi, bu gök olayını ölümsüzleştirmek, yani fotoğrafını çekmektir. Bunun için ihtiyacınız olan şey (her ne kadar cep telefonları da artık böyle imkanlar sunabiliyor olsa da) bir DSLR kameradır.

Tüm Reklamları Kapat

Çekim sırasında pozlama süresini (shutter speed) arttırarak, pozlama süresince gelen ışığı toplayabilir ve tek bir karede görüntüleyebiliriz. Kamera bu sırada olan tüm olayı kayıt altına alır. Bunu bir video kaydı sırasındaki tüm hareketi tek bir fotoğraf üzerinde istiflemeye benzetebilirsiniz.Geniş açılı bir lens için bu pozlama süresi 10 saniye mertebelerine kadar çıkabilir, daha fazla ileriye giderseniz Dünya'nın dönüş hareketi sebebiyle yıldızlarda uzama olarak yıldız izi (startrail) dediğimiz olay olacaktır.

Etkileyici bir görüntü elde etmek için önemli olan diğer bir unsur, titreşimin minimum düzeyde olması hatta hiç olmamasıdır. Aksi takdirde, titreşim sebebiyle her şey titremiş, biçimsiz bir şekilde çıkacaktır.

Tavsiyemiz, geniş açı bir lens ve bir üçayak (tripod) ile kameranızı ayarlayıp, uzaktan kumanda ile çekim yaparken bir yandan kendiniz gökyüzünüzü izlemeniz. Uzun pozlama sırasında kameranıza yakalanan gök taşları, aşağıdaki fotoğraftaki gibi çıkacaktır.

Geminid meteor yağmurundan bir kare. Görsel: Stefano Pellegrini - APOD <https://apod.nasa.gov/apod/ap201217.html>
Geminid meteor yağmurundan bir kare. Görsel: Stefano Pellegrini - APOD <https://apod.nasa.gov/apod/ap201217.html>

Meteor Yağmuru Nasıl Oluşur?

Peki bir meteor yağmuru nasıl oluşur, ne böyle bir olaya sebep olur? Neden meteor yağmurları yılın hep aynı zamanında gerçekleşir? Kuyruklu yıldızlar, Güneş'in yakınından geçerken parçalanırlar. Genellikle bir kum tanesiyle çakıl taşı arasında büyüklüğe sahip olan bu parçalar, kuyruklu yıldızın yörüngesinde hareketlerine devam ederler.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Kaşık Bükenler

Astral seyahatçi Maureen, yalan detektörü Irene, kahin Buddy, telekinetik becerileriyle Frankie ve onlara liderlik eden usta dolandırıcı Teddy… Muhteşem Telemachus Ailesi 1970’lerin ortalarında, sihirbazlık ve zihin okuma gösterileriyle ülke çapında üne kavuşmuşlardı. Ancak bir gece, televizyonda, hem de canlı yayında, sihir onları terk edince tüm aile utançlarıyla birlikte Şikago’ya çekilip görünmez olmayı seçti.

Artık hiç kimsenin hatırlamadığı bu aileyle yirmi yıl sonra yeniden karşılaşıyoruz. Televizyondaki rezaletten çok sonra doğan torun Matty, kendi güçlerini keşfettikçe, bitkin, bitik –ve bu halde bile kapıya Gizli Servis’i getirmeyi becermiş– ailesinin hâlâ ve gerçek manada muhteşem olduğunu fark ediyor. Kaşık Bükenler, her bir ferdi özel biri olma potansiyeliyle lanetlenmiş, süper arızalı ve aynı zamanda gayet normal bir ailenin üç kuşaklık tuhaf ve efsanevi hikâyesi.

“Pervasız.” Guardian

“Hınzır mizahı, unutulmaz karakterleri ve dozunda doğaüstü büyüsüyle Kaşık Bükenler dörtnala gidiyor… Gregory’nin karakterleri sadece yetenekleriyle değil, son derece tanıdık insanilikleriyle de sihirli.” Pittsburgh Post-Gazette

“Usta işi… Gregory, aile ilişkilerindeki olağan gizemler ile Şikago mafyasının ve karanlık devlet örgütlerinin gaddar melodramasını zarafetle birleştiriyor.” Kirkus Reviews

Devamını Göster
₺155.00
Kaşık Bükenler
  • Dış Sitelerde Paylaş

Zamanla, oluşan bu parçalar yörüngeye yayılır. Eğer ki Dünya'nın yörüngesi, bu parçaların yörüngesiyle çakışırsa meteor yağmuru dediğimiz olay oluşur. Tam olarak bu nedenle tek bir saçılma noktası vardır.

Kuyruklu yıldızın yörüngesinin Dünya ile kesişmesi
Kuyruklu yıldızın yörüngesinin Dünya ile kesişmesi

Yörüngelerin çakışması en fazla iki noktada olabileceğinden, tek bir kuyruklu yıldız bir yıl içinde en fazla iki meteor yağmuruna sebep olabilir. Fakat bu pratikte pek de mümkün değildir.

2021 Meteor Yağmurları Listesi

Aşağıdaki tabloda gözlemi en çok yapılan, en yaygın olarak bilinen, meteor yağmurları listesini bulabilirsiniz. Saatte gözlenebilecek meteor sayısı aynı zamanda o günlerde Ay'ın hangi evrede olduğuna, yani bir başka deyişle gökyüzünün aydınlığına, ışık kirliliğine de bağlı olduğundan, Ay'ın ne kadar parlak olduğu yanında verilmiştir.

Meteor YağmuruNe Zaman GözlenirSaatte Ortalama Kaç Meteor GözlenirGök taşlarının Atmosfere Giriş HızıÇıkış (Saçılma) Noktasındaki TakımyıldızNeden Olan Gök CismiEn Aktif Zamanı
Quadrantid27 Aralık 2020 - 10 Ocak 20212542.2 km/snEski adıyla Quadrans Muralis2003 EH (asteroit)3 Ocak
Lyrid16- 30 Nisan 202118 (Ay %68 aydınlık)48.4 km/snHercules ile Lyra takımyıldızı arasıC/1861 G1 (Thatcher)21-22 Nisan
Eta Aquarid19 Nisan - 28 Mayıs 202140 (Ay %38 aydınlık)66.9 km/snAquarius (Kova) takımyıldızı1P/Halley4-5 Mayıs
Perseid17 Temmuz - 26 Ağustos 2021100 (Ay %13 aydınlık)60 km/snPerseus (Kahraman) takımyıldızı109P/Swift-Tutle11-12 Ağustos
Orionid2 Ekim - 7 Kasım 202120 (dolunay)67 km/snOrion (Avcı) takımyıldızı1P/Halley20-21 Ekim
Leonid6-30 Kasım 202115 (Ay %95 aydınlık)71 km/snLeo (Aslan) takımyıldızı55P/Tempel-Tuttle16-17 Kasım
Geminid4-17 Aralık 2021150 (Ay %78 aydınlık)35 km/snGeminid (İkizler) takımyıldızı3200 Phaethon (asteroit)13 Aralık
Veriler: American Meteor Society

Hazırlayan: Ege Can Karanfil & Ögetay Kayalı
Editör: Ögetay Kayalı

Referanslar

1. Eric Chaisson & Steve McMillan, Astronomy Today 8th edition

2. American Meteor Society, “Meteor FAQs” <https://www.amsmeteors.org/meteor-showers/meteor-faq/https://www.amsmeteors.org/meteor-showers/meteor-faq/>

3. American Meteor Society, "Meteor Showers 2020-2021" <https://www.amsmeteors.org/meteor-showers/meteor-shower-calendar/#Southern+delta+Aquariids>

4. NASA, "What is a Meteor Shower" <https://spaceplace.nasa.gov/meteor-shower/en/>

5. EarthSky, "EarthSky’s 2020 meteor shower guide" <https://earthsky.org/astronomy-essentials/earthskys-meteor-shower-guide>

Tüm Reklamları Kapat

6. Astronomy, "Meteors and Meteor Showers" <https://astronomy.com/observing/observe-the-solar-system/2010/04/meteors-and-meteor-showers>

Kapak görseli: Jeff Dai (TWAN) - https://apod.nasa.gov/apod/ap171222.html

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 15:04:12 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12939

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. C. Karanfil, et al. Meteor Yağmuru (Gök Taşı Yağmuru) Nedir? 2021 Meteor Yağmurları. (4 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12939
Karanfil, E. C., Kayalı, Ö. (2021, February 04). Meteor Yağmuru (Gök Taşı Yağmuru) Nedir? 2021 Meteor Yağmurları. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12939
E. C. Karanfil, et al. “Meteor Yağmuru (Gök Taşı Yağmuru) Nedir? 2021 Meteor Yağmurları.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 04 Feb. 2021, https://evrimagaci.org/s/12939.
Karanfil, Ege Can. Kayalı, Ögetay. “Meteor Yağmuru (Gök Taşı Yağmuru) Nedir? 2021 Meteor Yağmurları.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, February 04, 2021. https://evrimagaci.org/s/12939.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close