Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Işık Hızı Neden Bu Kadar Yavaş?

Işık Hızı Neden Bu Kadar Yavaş?
3 dakika
129
  • Özgün
Tüm Reklamları Kapat

2015’te İskoç bilim insanlarından oluşan bir ekip, ışık hızını yavaşlatmanın bir yolunu bulduklarını açıkladı. Araştırmacılar fotonları özel bir maskeyle göndererek fotonların şeklini değiştirdiler. Bu hatalı durumdaki son derece küçük ışık partikülleri normal fotonlardan daha yavaş ilerledi.

Hız farkı neredeyse fark edilemezdi, ancak başarı çok çarpıcıydı. Işık hızının kırılmaz, değişmez hız limiti saniyede 299.792.458 metre olarak duruyordu. Artık öyle değil!

Tüm Reklamları Kapat

Ancak neden herkes ışık hızını yavaşlatmak istiyor? Sonuçta, zaten oldukça yavaş!

Bu iddia, karayolunda saatte sadece 70 kilometre hızla seyretmeye alışkın insanlar için tuhaf olduğu gibi, kozmik bir ölçekte çok mantıklı. Şunu göz önünde bulundurun: Gözlemlenebilir evren Dünya boyutuna indirgendiğinde Samanyolu Galaksisi’ni dolaşmak, komşusunu ziyaret etmek için evin üç blok ötesine yürümek ile kabaca eşdeğer olurdu. Yine de Dünya boyutundaki evrenimizin kozmik hız limitine ulaştığınızda, bu kısa gezinti 100.000 yıl sürerdi!

Tüm Reklamları Kapat

Bu örnek ışık hızında seyahat eden bir gemi için galaksiyi keşfetmenin sinir bozucu derecede yavaş olduğunu gözler önüne seriyor. Çünkü böyle bir yolculuk 100 insan neslinden daha uzun sürerdi!

İnsanlığın yıldızlararası ışık hızındaki seyahatine duyduğu bencil isteği düşünmeyip bunun yerine Güneş sisteminin karşısında dans eden fotonları düşünseniz bile, ışık hızı hala olumlu bir şekilde durgun görünüyor. Güneş’ten gelen ışık Jüpiter’e ulaşmak için bile 45 dakika, Plüton’a ulaşmak için ise 5 saat sürüyor.

Ve tabii ki çıplak gözle gökyüzüne bakarken, bazı yıldızların binlerce yıldan daha uzun olan geçmişlerini seyrediyoruz! Bu, onların ışığının bize ulaşması için katetmeleri gereken bir süre!

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Artık ışığın hızlı olmadığını, aksine aşırı derecede yavaş olduğunu tespit ettik, şimdi daha sıkıcı ve zor olan bir konuya geçebiliriz: Neden?

Teorik fizikçiler öngörüde bulunabilir, gözlemsel kozmologlar ölçüm yapabilir fakat tüm öğrenilenler kaçınılmaz bir cevaba götürür: Çünkü.

Teorik fizikçi Gennaro Tedesco biraz daha tatmin edici bir model sundu:

"Evrende fotonların bu hızla yayılması için bir neden yoktur, bu sadece böyle olduğu gibidir. Fizik, bir şeylerin nedenlerini açıklamak yerine, kanıtlanmış modelleri kullanarak nasıl oldukları hakkındaki tahminleri açıklamaktadır."

Tamam, teorik fiziğin çoğunda olduğu gibi, cevap da etkin bir şekilde cevapsızdır ve hala yavaş bir evrende sıkışıp kalmış durumdayız. Bu durumu kurtarmak için ışığın çok daha hızlı olduğu bir senaryoyu inceleyelim. Örneğin, ışık hızının 1.000 kat artması halinde varoluş ne olurdu? Işık hızında ilerleyen bir gemi, bir asırdan daha kısa bir sürede Samanyolu galaksisini terk edebilir, potansiyel olarak yaşanabilir bir gezegene ev sahipliği yapan Alpha Centauri gezisi iki günden daha kısa sürer, geliştirilmiş optik hızlar sayesinde bilgisayarlar ve ağlar daha hızlı çalışır, uzaktaki uygarlıklardan (dünya dışı) sinyal almamız daha olası olurdu! Fakat –ve büyük bir fakat- Güneş’in sıcaklığı bir milyon kat daha yakıcı olurdu. Pişirilirdik.  

Elbette böyle bir senaryoda, diğer faktörler de değişeceğinden, hayat da buna uygun şartlar altında kendini şekillendirecekti. Işık hızı birçok fizik yasasının içerisinde bulunuyor, bu her şeyin, bu kadar basitçe öngörülemez bir şekilde değişmesi anlamına gelirdi. Yani kaba bir tabirle bu senaryo, şu andaki evrenin farklı bir versiyonu olurdu.

Tüm Reklamları Kapat

Işık hızının bizim kendi bakış açımıza göre olan yorumuyla "yavaş" kalmasını bir kenara bırakalım, bize sunduğu görelilik teorisi sayesinde bambaşka bir bakış açısı da sunuyor. Her ne kadar 5 milyon ışık yılı uzaklığa ışık hızına yakın bir hızda 5 milyon yıl gibi bir sürede ulaşamayacağımızı düşünsek de, bu sabit duran bir gözlemci için geçerlidir ve seyahat eden kişi, 5 milyon ışık yılı uzaklığa 1 yılda dahi ulaşabilir. Bu durumda ışık hızına yavaş diyebilir miydik? Belki de durup daha detaylıca düşünmeliyiz, evren bize ilginç seçenekler sunuyor gibi. (Bkz. Işık Hızının Sınırlı Olması Bir Problem Mi?)


Çevirmen: Aysel Bozan
Editör: Ögetay Kayalı

Referanslar
1. Space.com "Why is the speed of light so slow?",
<https://www.space.com/37244-why-is-the-speed-of-light-so-slow.html>
2. BBC.com "Scientists slow the speed of light",
<http://www.bbc.com/news/uk-scotland-glasgow-west-30944584>

Bu yazı ilk olarak 26 Haziran 2017 tarihinde yayınlanmıştır.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 08:27:09 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12884

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
R. Bilim, et al. Işık Hızı Neden Bu Kadar Yavaş?. (1 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12884
Bilim, R., Kayalı, Ö. (2021, January 01). Işık Hızı Neden Bu Kadar Yavaş?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12884
R. Bilim, et al. “Işık Hızı Neden Bu Kadar Yavaş?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 01 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/12884.
Bilim, Rasyonalist. Kayalı, Ögetay. “Işık Hızı Neden Bu Kadar Yavaş?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, January 01, 2021. https://evrimagaci.org/s/12884.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close