Popüler BilimÇevre Biyolojisi

Gezegenimiz Neden 100.000 Yılda Bir Buzul Çağı Yaşıyor?

Cardiff Üniversitesi’nden uzmanlar, gezegenimizin her 100.000 yılda bir buz devrine girip çıkmasına bir açıklama getirdi.

100.000 Yıl Sorunu olarak adlandırılan bu gizemli olay, geçmiş milyonlarca yılda meydana gelmiş ve Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya’yı kapsayan geniş buz tabakalarını oluşturmuştur. Şimdiye kadar bilim insanları bunun neden gerçekleştiğini açıklayamamıştı.

Gezegenimizin buzul çağları, her 40.000 yılda bir meydana gelir ve Dünya’nın mevsimi tahmin edilebilir şekilde değiştiği için bu durum bilim insanlarına mantıklı gelirdi. Bu dönemlerin ardından her seferinde biraz daha soğuk yazlar yaşanırdı.

world_ages_turkce

 

Ancak, milyonlarca yıl önce Orta-Buzul Çağı Geçişleri diye adlandırılan bu dönemlerin aralıkları 40.000 yıldan 100.000 yıla kadar değişti.

Geology adlı dergide yayımlanan yeni araştırma, bu değişimden okyanusların sorumlu olduğunu ve bunu özellikle atmosferden karbondioksit emerek yaptıklarını öne sürüyor. Ekip, okyanus tabanlarındaki küçük fosillerin kimyasal makyajını inceleyerek, düzenli aralıklarla 100.000 yılda bir yaşanan buzul dönemlerinde okyanus diplerinde karbondioksit miktarının daha fazla olduğunu keşfettiler.

Bu, şu anlama geliyor: Okyanus diplerindeki bu fazla karbondioksit önceden atmosferde bulunuyordu ama şu an okyanuslarda bulunuyor. Okyanuslar Dünya’nın sıcaklığını sonradan düşürerek geniş buzul tabakasına sahip kuzey yarıküreyi içine çekiyor.

Bin yıllara göre atmosferdeki karbondioksit değişimleri.
Bin yıllara göre atmosferdeki karbondioksit değişimleri.

Araştırmanın başyazarı, School of Earth and Ocean Sciences’dan Profesör Carrie Lear şu şekilde anlatıyor;

“Okyanusların karbondioksidi emip, tekrardan saldığını düşünebiliriz. Okyanuslar atmosferden karbondioksidi emdiğinde buzul levhalar genişler, gezegeni daha soğuk hale getirir. Okyanuslar karbondioksidi atmosfere saldığında buz levhaları küçülür ve atmosferdeki karbondioksit miktarı artar. Atmosferdeki artan karbondioksit ısıyı emerek havanın ısınmasına neden olur.

Okyanus tabanındaki küçük yaratıkların fosillerine bakılarak, okyanuslardaki buzul levhalar her 100.000 yılda ilerleyip geri çekildiğinde, okyanusların soğuk dönemlerde daha fazla karbondioksit emdiğini gördük. Bu da, o dönemlerde atmosferde daha az miktarda karbondioksit kaldığını gösteriyor.”

Deniz yosunları fotosentezin vazgeçilmez bir unsuru olduğundan, atmosferden karbondioksit çekilmesinde kilit rol oynarlar.

Derin okyanus suları “yükselme” adı verilen işlemle yüzeye çıktığında karbondioksidi atmosfere tekrardan verir. Ama yüzeyde çok miktarda deniz buzu bulunduğunda, bu tabaka karbondioksidin salınımını önler ve buz tabakalarının daha da büyümesine neden olur. İşte bu durum, buzul çağını uzatan etmendir.

“Okyanusların karbondioksidi emdiğini ve saldığını düşünürsek, yüzeyde büyük miktarlarda buzun varlığı bir kapak gibi davranır. Okyanusun yüzeyindeki dev bir kapak…” diye devam ediyor sözlerine, Prof. Lear.

Dünya’nın iklimi şu an buzul dönemleri arasındaki sıcak bir dönemdedir. Son buzul çağı 11.000 yıl önce sona ermişti. O zamandan bu yana sıcaklıklar ve deniz seviyeleri yükselmiş, buzullar ise kutuplara doğru çekilmiştir. Bu doğal döngülere ek olarak, insan kaynaklı karbon emisyonları da iklimin ısınmasında büyük bir etki yaratmaktadır.

Berfin Dağ

Çeviri
Sciencedaily.com, <Why does our planet experience an ice age every 100,000 years?>, <https://www.sciencedaily.com/releases/2016/10/161026081537.htm>

Rasyonalist

Rasyonalist anonim hesabı. Eskiden Rasyonalist üyesi olup ayrılan ya da dışarıdan yazı gönderenlerin içerikleri ile Rasyonalist ekibinin duyuruları yer almaktadır.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Back to top button