Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Faraday Kafesi ya da Uçaklar Yıldırımdan Nasıl Korunur?

Faraday Kafesi ya da Uçaklar Yıldırımdan Nasıl Korunur?
3 dakika
961
  • Özgün
Tüm Reklamları Kapat
Faraday kafesine güvenerek kendinizi elektromanyetik dalgalardan koruyabilirsiniz.
Tüm zamanların en iyi deneysel fizikçilerinden biri olarak kabul edilen Michael Faraday, 1836'da gerçekleştirdiği deneyde, bir kutunun içindeki elektrik alanı, bir elektroskop aracılığıyla ölçmüştür. Deneyin can alıcı noktaları ise, kutunun metalden (yani bir iletkenden) yapılmış olması ve ölçülmek istenen elektrik alanın, metal kutunun dışındaki bir elektrostatik jeneratörden kaynaklanıyor olmasıdır. Faraday, deneylerinin sonunda metal kutunun içinde herhangi bir elektrik alan olmadığını keşfetmiştir. [2]
Bu deney günümüze kadar sayısız kez gerçekleştirilmiştir, hatta internet üzerinden pek çok örneğini bulabilmek mümkün. İşte bu örneklerden biri:

Deneyde Ben Franklin figürü, bir elektroskop görevi görürken, van de Graaff jeneratörü ise ölçülmek istenen elektrik alanı sağlıyor. Deneyin ilk kısmında, henüz herhangi bir metal kutu yokken, Ben Franklin figürlü elektroskop, bize elektrik alanın varlığını gösteriyor. Deneyin ikinci kısmında ise metal kutu, Ben Franklin elektroskobunu içine alacak şekilde yerleştiriliyor. Ben Franklin elektroskobu, metal kutunun yani Faraday kafesinin içinde herhangi bir elektrik alan olmadığını gösterirken, Faraday kafesinin dışındaki elektrik alanın varlığı, kafesin dışındaki püsküllerle oluşan elektroskop ile tespit ediliyor.
Daha önce uçak ile seyahat etmiş olanlarınızdan çoğu da, aslında bir Faraday kafesi deneyinin deneği olmuş olabilir. Bilindiği üzere, uçaklar yüksek irtifalardaki seyirleri süresince yıldırım çarpmasına uğrarlar. Ancak uçaklar birer Faraday kafesi gibi davrandıkları için, içindeki yolcuları ve tüm elektronik devreleri, yıldırımın yarattığı yüksek elektrik alan etkisinden korur.
Faraday kafesi, sadece kafes dışındaki elektromanyetik dalgalara karşı bir kalkan görevi görmek dışında aynı zamanda da içerideki oluşan elektrik alanın veya elektromanyetik dalgaların yalıtımını da sağlar. Bunun en bilinen örneği ise, mutfaklarımızda kendine yer edinen mikrodalga fırınlardır. Fırının içindeki elektromanyetik dalgalar, Faraday kafesi görevi gören metal kaplama tarafından içeride tutulmaktadır. Mikrodalga fırının ön bölümünde yer alan boşluklar ise, metal kaplamanın yekpare metal olması gerekmediğini bize gösterir. Faraday kafesi etkisinin gözlemlenebilmesi için önemli olan, daha önce izlediğimiz deneyde olduğu gibi, metal kaplamanın belirli bir hacmi kaplamasıdır.
Peki bunca örneğini verdiğimiz bu Faraday kafesi etkisinin temeli nedir? Daha önce elektromanyetizma dersi almış olanlar bu sorunun cevabını hemen verebilirler. Bu dersi almamış olanlar için ise bu etkiyi şöyle açıklayabiliriz:
Metal bir iletkende, atom başına bir ya da daha fazla elektron serbest bir halde bulunur. Bu sebepten ötürü, metal iletkenler, dışarıdan kaynaklanan elektrik alanlara karşı kendi serbest elektronlarının konumlarını değiştirerek, karşı bir elektrik alan oluşturur (indüksiyon). Bu oluşturulan karşı elektrik alan, iletkenin içindeki toplam elektrik alanı sıfır yapar. Bu sayede, bir iletken eş potansiyeldir, başka bir deyişle, iletken içindeki potansiyel sabittir.
Şekil 1: Metal içerisindeki serbest elektronların elektrik alana göre dağılımı. [3]
Şekil 1: Metal içerisindeki serbest elektronların elektrik alana göre dağılımı. [3]
Metalin içindeki elektrik alanın sıfır olmasından ötürü, kafesin kapsadığı herhangi bir boşlukta da (eğer içinde herhangi bir net yük dağılımı yoksa) elektrik alan sıfır olacaktır. Bu etki sayesinde, dışarıda oluşan herhangi bir elektrik alanın etkisi, kafesin içine nüfuz edemeyecektir.
Artık asansöre binip, telefonunuzla konuşmaya çalıştığınızda telefonunuzun çekmediğini fark ederseniz, sebebinin Faraday kafesi etkisi olduğunu bileceksiniz. Uçakta uçarken dışarıyı izleyip, yıldırımlar olduğunu görseniz dahi rahat olacaksanız. Fiziğe ve Faraday kafesine güvenin.


Hazırlayan:Ahmet Mert Bozkurt
Referanslar
1. Kapak görseli, Olsen A., (2010) Arcattack vs. Grant Imahara. <http://www.wired.com/2010/04/arcattack-vs-grant-imahara/> adresinden erişilmiştir.
2. Trefethen, L.N., (2016) Surprises of the Faraday Cage. <https://sinews.siam.org/DetailsPage/TabId/900/ArtMID/2243/ArticleID/757/Surprises-of-the-Faraday-Cage.aspx> adresinden erişilmiştir.
3. Hill S., (t.y.) An Introduction to Electricity and Magnetism. <http://textbook.scotthill.us/08-Materials/04-Conductors.php> adresinden erişilmiştir.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 07:33:37 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12810

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
R. Bilim, et al. Faraday Kafesi ya da Uçaklar Yıldırımdan Nasıl Korunur?. (18 Ekim 2020). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12810
Bilim, R., Kayalı, Ö. (2020, October 18). Faraday Kafesi ya da Uçaklar Yıldırımdan Nasıl Korunur?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12810
R. Bilim, et al. “Faraday Kafesi ya da Uçaklar Yıldırımdan Nasıl Korunur?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 18 Oct. 2020, https://evrimagaci.org/s/12810.
Bilim, Rasyonalist. Kayalı, Ögetay. “Faraday Kafesi ya da Uçaklar Yıldırımdan Nasıl Korunur?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, October 18, 2020. https://evrimagaci.org/s/12810.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close