Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Evren Genişlerken Atomlar, Dünya veya İnsanlar da Genişliyor mu?

Evrenin Genişlemesi Nedeniyle Biz de Genişliyor muyuz?

Evren Genişlerken Atomlar, Dünya veya İnsanlar da Genişliyor mu?
2 dakika
5,432
Evrim Ağacı Akademi: Büyük Patlama ve Kozmik Enflasyon Yazı Dizisi

Bu yazı, Büyük Patlama ve Kozmik Enflasyon yazı dizisinin 7. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Büyük Patlama Nedir? Büyük Patlama Teorisi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey!" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Bugün, evrenin genişlediğini bilebilecek, hatta bu genişlemenin miktarını oldukça az bir hata payıyla ölçebilecek kadar bilgi sahibiyiz. Gözlemlerimizle doğruladığımız bu genişleme, aynı zamanda teorik birçok fikrin ortaya çıkmasını, mevcut bir kısmının elenmesini, bir kısmının da güçlenmesini sağlıyor. Evet, evren gerçekten de genişliyor, üstelik bu genişlemenin hızlandığını düşünmek için oldukça haklı gerekçelerimiz de var. Fakat evren gerçekte nasıl genişliyor, bu durum bizi nasıl etkiliyor?

Evrenin genişleme hızını Hubble sabiti adını verdiğimiz bir parametre ile ifade ediyoruz. Bu parametre bize, 1 megaparsek uzaklıkta olan bir cismin, evrenin genişlemesinden ötürü ne kadar hızla uzaklaşacağını söylüyor. Aslında o cisim tamamen hareketsiz olsa dahi, genişleyen evren, gerilen bir lastik bantın üzerindeki iki noktayı birbirinden ayırdığı gibi, bizi de birbirimizden ayırıyor. Fakat bu durum, yalnızca çok uzak gök cisimleri, hatta galaksi kümeleri için geçerli.

Tüm Reklamları Kapat

Ne insan olarak biz, ne bizi oluşturan atomlar, ne Dünya, ne Güneş ile Dünya arasındaki mesafe, ne Samanyolu galaksisi... Hiçbiri genişlemiyor. Çünkü bunlar, bir kuvvetler bütünüyle sıkı sıkıya birbirine tutunmuş durumdadır. Zayıf bir kuvvet olarak ele aldığımız kütle çekim kuvveti dahi, evrenin genişlemesi üzerinde büyük ölçekte güçlü bir etkiye sahiptir. Dünya, Güneş'e kütle çekimsel olarak bağlıdır. Andromeda galaksisi dahi, Samanyolu ile aynı grupta yer aldığından, Samanyolu'na kütle çekimsel olarak bağlıdır ve hatta bu yüzden bize giderek yaklaşmaktadır. Kütle çekim gibi zayıf bir kuvvet bu kadar etkili olurken, bizi bir arada tutan moleküller arasındaki bağları tartışmak dahi yersiz olurdu.

Neden Genişlemediğimizi Hesaplayabiliriz!

Evrenin genişleme hızı, 1 megaparsek uzaklıktaki bir cisim için, saniyede yaklaşık 70 kilometredir. 2 megaparsek uzaklıktaki bir cisim ise saniyede 140 kilometre hızla uzaklaşır, 3 megaparsek uzaklıktaki 210... Bu şekilde devam eder. Bunu benzer şekilde geriye de sarabilirsiniz. 0.5 megaparsek saniyede 35 kilometre, 0.1 megaparsek saniyede 7 kilometre...

Tüm Reklamları Kapat

1 megaparsek 3.26 milyon ışık yılıdır. Bu da kabaca 3x1022 metre eder. Yani 30.000.000.000.000.000.000.000 metre. Bu durum, uzayda, aralarında 1 metre mesafe olan iki cismin, evrenin genişlemesinden ötürü, birbirlerinden saniyede 2.3x10-21 kilometre hızla uzaklaşmaları gerektiğini söyler. Bu sayı o kadar küçük ki, trilyonda bir ile dahi ifade edemiyoruz. Biraz daha anlamlı kılmaya çalışıp, saniyede kaç milimetre hızla uzaklaşacağına bakalım. Bu durumda, bizden 1 metre ötedeki bir cisim saniyede 2.3x10-15 milimetrelik bir hızla uzaklaşmalıdır. Neredeyse trilyonda birden 500 kat daha küçük bir değerdir bu.

Böylesine bir uzaklaşma olsa dahi, diğer kuvvetler bunun yanında o kadar baskın gelecektir ki, kısa zamanda bu etki, sanki hiç yokmuş gibi tolere edilecektir. Bu durum tıpkı yere uzanıp Dünya'yı itmeye çalışmak gibidir. Evet, bir miktar kuvvet uygulayabilirsiniz. Fakat Dünya'yı bu konumda tutan kuvvetler o kadar büyüktür ki, sizin yaptığınız bu hareketin hiçbir anlamı olmaz.

Dolayısıyla hayır, evren genişlediği için; ne biz genişliyoruz, ne Dünya genişliyor, ne Dünya Güneş'ten uzaklaşıyor, ne de her galaksi bizden uzaklaşıyor. Yalnızca uzakta yer alan galaksi kümeleri, bize kütle çekimsel olarak bağlı olmayan cisimler, evrenin genişlemesinden ötürü bizden uzaklaşabilir. Zaten böyle bir durumda genişleyen cisimler, aykırı fizik kuralları oluştururdu. Çünkü kuvvetler, boyut ile ilişkilidir. Dolayısıyla hiçbir sistem mevcudiyetini koruyamazdı, fakat böyle olmadığını biliyoruz.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Sizin genişlemenizin nedeni başka...

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Büyük Patlama ve Kozmik Enflasyon Yazı Dizisi

Bu yazı, Büyük Patlama ve Kozmik Enflasyon yazı dizisinin 7. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Büyük Patlama Nedir? Büyük Patlama Teorisi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey!" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
45
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 20
  • İnanılmaz 10
  • Merak Uyandırıcı! 8
  • Bilim Budur! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Muhteşem! 2
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • P. Coles. (2002). Cosmology: The Origin And Evolution Of Cosmic Structure. ISBN: 9780471489092. Yayınevi: Wiley.
  • E. Hubble. (2006). A Relation Between Distance And Radial Velocity Among Extra-Galactic Nebulae. Proceedings of the National Academy of Sciences, sf: 168-173. doi: 10.1073/pnas.15.3.168. | Arşiv Bağlantısı
  • M. Weiss. Do Atoms Get Bigger As The Universe Expands?. Alındığı Tarih: 7 Kasım 2022. Alındığı Yer: UCR | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 13:31:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12900

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ö. Kayalı. Evren Genişlerken Atomlar, Dünya veya İnsanlar da Genişliyor mu?. (7 Kasım 2022). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12900
Kayalı, Ö. (2022, November 07). Evren Genişlerken Atomlar, Dünya veya İnsanlar da Genişliyor mu?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12900
Ö. Kayalı. “Evren Genişlerken Atomlar, Dünya veya İnsanlar da Genişliyor mu?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 07 Nov. 2022, https://evrimagaci.org/s/12900.
Kayalı, Ögetay. “Evren Genişlerken Atomlar, Dünya veya İnsanlar da Genişliyor mu?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, November 07, 2022. https://evrimagaci.org/s/12900.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close