Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Fas'ta Dünya'nın En Eski Homo Sapiens Fosilleri Bulundu!

Fas'ta Dünya'nın En Eski Homo Sapiens Fosilleri Bulundu! Smithsonian Magazine
4 dakika
1,014
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bilim insanları yıllardır Doğu Afrika Rift Vadisi'nde türümüzün kökenini arıyorlar. Bugünlerde ise kıtanın diğer tarafında, batıda araştırmacılar büyük bir heyecan içerisindeler. Çünkü Fas'ta herkesi şaşırtan önemli bulgulara rastlandı. "Jebel Irhoud" olarak bilinen mağarada bulunan türümüze ait bir kafatasına yapılan yeniden tarihlendirmede fosilin 300.000 yıllık olduğu anlaşıldı. Bunun yanında yeni fosiller ve taş aletler de ortaya çıkarıldı. Bu en eski Homo sapiens kalıntıları oldukça önemli, zira türümüzün ortaya çıkış tarihini bilinenden 100.000 yıl öncesine çekiyorlar! New York Eyalet Üniversitesinden paleoantropolog John Fleagle bulgular hakkında şunları söylüyor:

Bu bulgu Homo sapiens olarak bilinen her şeyden bir buçuk kat daha eski!

Araştırmada yapılan yaş belirleme işlemlerinde termolimünesans ve elektron spin rezonansıyla tarihlendirme yöntemleri kullanıldı. Nature dergisinde yayımlanan sonuçlara göre türümüzün özelliklerini gösteren ilk canlılar, modern yüz özelliklerini taşırken kafataslarının arkası arkaik insanlarınki gibi uzundu. Bulguların ortaya koyduğu bir başka sonuç ise atalarımızın Afrika'dan çıkışımızdan çok önce Afrika içerisinde dağılmış olmaları.

Tüm Reklamları Kapat

1961 yılında madenciler Jebel Irhoud'da barit minerali ararken bütün halde bir kafatası fosili bulmuşlardı. Canlı büyük bir beyne sahip olmasına rağmen, ilkel kafatası şekli nedeniyle Afrikalı bir Neandertal olduğu düşünülmüştü. 2007 yılında araştırmacılar radyometrik hesaplamalarla fosilin 160.000 yıllık olduğunu bildirdiler. Fosilin hem türümüzün hem de Neandertal'lerin atası olabileceği düşünülen Homo heidelbergensis gibi bir türe ait olabileceği üzerinde duruluyordu. Her halükârda kafatası en eski Homo sapiens fosilinden daha genç görünüyordu.

Doğu Afrika, bulunan fosiller nedeniyle uzun zamandır insan türünün beşiği olarak kabul ediliyordu. Etiyopya'da 160.000 yıllık Homo sapiens kafatasları bulunmuş ve güneydeki Omo Kibish'de 195.000 yıl öncesine tarihlenen kafatası parçalarına rastlanmıştı. Bunlar türümüzün şimdiye kadar bilinen en eski üyeleriydi. Max Planck Enstitüsü'nden Michael Petraglia'nın da belirttiği üzere Homo sapiens'in yaklaşık 200.000 yıl önce türleştiği görüşü hakimdi.

Tüm Reklamları Kapat

Bazı araştırmacılar ise türümüzün kökeninin daha eskiye dayandığını düşünüyordu. Wisconsin Üniversitesinden John Hawks'ın da belirttiği üzere, genetikçiler en yakın kuzenlerimiz olan Neandertallerden ayrılışımızın en azından 500.000 yıl önce gerçekleştiğini hesapladılar. Bu durumda Afrika'da bir yerlerde, türümüze ait 200.000 yıldan daha eski işaretler bulmayı bekleyebilirdik.

Jebel Irhoud'da bulunan kafatası üzerine çalışan Jean-Jacques Hublin kariyerine yine bu bölgede 1981 yılında başlamıştı. Max Planck Enstitüsü bünyesine girdikten sonra bölgeye geri dönen Hublin, ekibiyle beraber 2004 yılında kazılara başladı. Dokunulmamış tortu tabakalarından küçük parçaları tarihlendirmeyi ve onları orijinal keşif tabakasıyla ilişkilendirmeyi umuyorlardı. Hublin, şunları iletiyor:

Şanslıydık. Tarihlendirme yapmakla kalmadık, üstüne yeni hominidler bulduk.

Ekip şimdi yeni kafataslarına, çenelere, dişlere, bacak ve kol kemiklerine sahip. Bunların bir çocuk ve bir ergen de dahil olmak üzere en az beş farklı bireye ait olduğu belirlendi. Fosillerin çoğu, aynı zamanda taş aletler de içeren bir tabakada bulundu. Fosilleri ayrıntılı bir istatiksel analizden geçiren Hublin ve paleoantropolog Philip Gunz kalın kaş çıkıntısına sahip, eksik bir kafatasını da ortaya çıkardılar. Yazarların belirttiğine göre canlının yüzü bugünkü insanlara benzemekle birlikte uzun beyin yapısı ve çok büyük dişleri arkaik türlerin özelliklerini andırmaktaydı.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Medium

Fosiller, yüzün modern özelliklerinin; kafatası yapısından ve beynin küresel şekle dönüşmesinden daha önce evrildiğini ortaya koyuyor.

Neandertaller de benzer bir evrimsel şablon izlediler. İspanya'da bulunan 400.000 yıllık Neandertal fosillerinin yüzlerinde Neandertal özellikleri olmakla birlikte uzun, arkaik kafatasları vardı. Araştırmacılar bunu tetikleyen seçilim baskısının ne olduğunu tam olarak bilmeseler de Stanford Üniversitesi'nden Richard Klein önce yüzün evrimleşmesinin makul bir sav olduğunu düşünüyor.

Bu senaryo, çakmaktaşlarından elde edilen bulgularla kafatasının yaşının düzeltilmesine dayanıyor. Ayrıca aletlere bakılarak Jebel Irhoud sakinlerinin ateşi kontrol ettikleri de söylenebilir. George Washington Üniversitesinden Alison Brooks, şunları söylüyor:

Bazıları bu insanların evrimleşerek gelişmiş Homo heidelbergensis bireyleri olduğu fikrindeler.

Ayrıca Brooks, kafatasına bakıldığında fosilleri modern olarak değil de protomodern olarak tanımlamak gerektiğini belirtiyor.

Hem modern hem de ilkel özellikler taşıyan bu kafatası bulguları bilim insanlarına yardımcı olacak. Örneğin bu yeni tarihlendirme, daha önce Güney Afrika'daki Florisbad'de bulunan 260.000 yıllık fosilin de Homo sapiens türüne ait olduğu fikrini güçlendirebilir. Ancak bu tarihlendirme, aynı zamanda bu bireylerin Güney Afrika'da yaşamış olan Homo naledi türüyle olan mesafesini de açmış oluyor.

Brooks'a göre bulunan taş devri aletleri ve kafatasları arasındaki bağlantılar o zamanlar Afrika kıtası üzerinde yaşayanların güçlü bir iletişime sahip olduklarını gösteriyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 11:24:31 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12724

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Can, et al. Fas'ta Dünya'nın En Eski Homo Sapiens Fosilleri Bulundu!. (2 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12724
Can, M., Kayalı, Ö. (2020, July 02). Fas'ta Dünya'nın En Eski Homo Sapiens Fosilleri Bulundu!. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12724
M. Can, et al. “Fas'ta Dünya'nın En Eski Homo Sapiens Fosilleri Bulundu!.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 02 Jul. 2020, https://evrimagaci.org/s/12724.
Can, Mümin. Kayalı, Ögetay. “Fas'ta Dünya'nın En Eski Homo Sapiens Fosilleri Bulundu!.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, July 02, 2020. https://evrimagaci.org/s/12724.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close