Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Nükleer Fizik: Radyasyon Güvenliği

Nükleer Fizik: Radyasyon Güvenliği
2 dakika
91
  • Özgün
Tüm Reklamları Kapat
Nükleer fizik yazı dizimizde, bozunum mekanizmaları sonucu ortaya çıkan, "iyonize edici radyasyon" dediğimiz parçacıkları ve ışınları inceledik. Ardından, bu radyasyonun insan sağlığına olan etkilerini alınan doza göre sınıflandırdık ve şimdi, yazı dizimizin son kısmında, insan sağlığı için böylesine ciddi bir tehdit olan radyasyonun etkilerini irdeleyecek ve uluslararası limitlerden bahsedeceğiz.
İncelemeye geçmeden önce, önceki yazılarımızda tanımladığımız Gray ve rad'dan farklı olarak, bir birim daha tanımlayacağız.

Rem

Gray ve rad, doz birimleridir. bir birimlik kütleye aktarılan enerji olarak tanımlanırlar. Ancak, biyololik etki göz önüne alındığında, pek de anlamlı değillerdir.
Bunun sebebi, farklı radyasyonlara eşit dozda maruz kalındığında, her birisinin biyolojik etkisinin farklı olmasıdır.  Örneğin, 1 rad seviyesindeki alfa ışını, aynı seviyedeki beta ve gama ışınından 10-20 kat daha fazla zararda bulunabilir.
O yüzden, göreli biyolojik etki ya da kalite faktörü adı verilen bir sabitin tanımını yapmak, bu etkileri incelememiz için gereklidir.
Kalite faktörü, aynı biyolojik etkiyi göstermek için gereken radyasyon dozu anlamına gelir. Yani eşdeğer doz, emilen doz ile kalite faktörünün çarpımına eşittir diyebiliriz.

Rem= Rad x Kalite Faktörü

Öyleyse diyebiliriz ki rem: Herhangi bir radyasyonun, diğer bir radyasyonla aynı biyolojik etkiyi yapması için gereken dozdur.
Diğer bir birim ise, Sievert'tir. Sievert, 1 Gray’lik x ve g ışını ile aynı biyolojik etkiyi meydana getiren radyasyon miktarıdır.

1 Rem = 0.01 Sv

Tüm Reklamları Kapat

1Sv = 100 Rem = 1 J/kg

Radyasyondan Korunmanın Felsefesi

Kaynak: AFAD
Kaynak: AFAD
Uluslararası Radyolojik Koruma Komisyonu tarafından, radyasyon ışınlanması 3 temel başlıkta incelenir.
  1.  İş gereği maruz kalınan radyasyon ( radyasyon ile çalışan işçiler)
    a) Hamile Kadınlar
    b)Geri kalan tüm işçiler
  2. Halk
  3. Tıbbi amaçlarla radyasyona maruz kalan hastalar
Limitler de, bu üç sınıf için ayrı ayrı belirlenir. Yazımızın son kısmında, AFAD'ın verileriyle, çeşitli örnekler için maruz kalınan dozu inceleyeceğiz.
Kaynak: AFAD
Kaynak: AFAD
Kaynak: AFAD
Kaynak: AFAD
12 yazılık bu yazı dizimizde, sizlere nükleer fizik hakkındaki temel bilgileri vermeye çalıştık. Bu yazı dizisini mümkün kılan kıymetli hocamız Prof. Dr. Selahattin Özdemir'e, Orta Doğu Teknik Üniversitesinde verdiği Health Physics isimli dersin ders notlarını kullanmamıza izin verdiği için, şükranlarımızı sunarız.
Ege Can KARANFİL 


Referanslar
  1. Prof. Dr. Selahattin Özdemir, Health Physics ders notları
  2. TeachNuclear, "Effects of Ionizing Radiation on DNA"
    <https://teachnuclear.ca/all-things-nuclear/radiation/biological-effects-of-radiation/effects-of-ionizing-radiation-on-dna/>
  3. TAEK, "İyonlaştırıcı Radyasyonun Biyolojik Etkileri"
    <http://www.taek.gov.tr/tr/kullanma-bulundurma-lisans%C4%B1/158-egitim-arastirma/bilgi-kosesi/radyasyondan-korunma/1052-iyonlastirici-radyasyonun-biyolojik-etkileri.html>
  4. TAEK, "Radyasyon "Radyasyon ve Biz"
    <http://www.taek.gov.tr/ogrenci/sf4.html>
  5. AFAD, "Radyasyon Dozları ve Etkileri"
    <https://www.afad.gov.tr/tr/23733/Radyasyon-Dozlari-ve-Etkileri>
Kapak Görseli
<https://radiationtherapynews.com/2014/12/08/study-reviews-biological-effects-thz-wave-radiation/>
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 05:36:16 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12640

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. C. Karanfil, et al. Nükleer Fizik: Radyasyon Güvenliği. (9 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12640
Karanfil, E. C., Kayalı, Ö. (2019, June 09). Nükleer Fizik: Radyasyon Güvenliği. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12640
E. C. Karanfil, et al. “Nükleer Fizik: Radyasyon Güvenliği.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 09 Jun. 2019, https://evrimagaci.org/s/12640.
Karanfil, Ege Can. Kayalı, Ögetay. “Nükleer Fizik: Radyasyon Güvenliği.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, June 09, 2019. https://evrimagaci.org/s/12640.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close