Nükleer Fizik: Radyasyon Dozimetrisi
Radyasyonun oluşturduğu hasar, emilen enerji ve emilen enerjinin dokudaki yoğunluğuna bağlıdır. Bu sebeple, radyasyon dozunu emilen enerji/dokunun birim kütlesi olarak tanımlayabiliriz. Radyasyon dozunun SI sistemindeki birimi ise, Gray'dir.Gray, tüm iyonize edici radyasyonlar için kullanılabilen evrensel bir birimdir. Emilen doz için kullanılan eski birim ise, Rad olarak adlandırılır.Peki ya, emilen doz ile maruz kalma (ışınlama) arasındaki ilişkiyi nasıl açıklayabiliriz?
Öncelikle maruz kalma için birimlerimizi tanımlamamız gerekiyor. Ardından, maruz kalma ile emilen doz arasındaki ilişkiyi açıklayabileceğiz. Işınlama, foton akısıyla ilişkilidir ve gama ışınlarından birim havaya geçen enerji miktarı olarak tanımlanır. Işınlama (maruz kalma) birimi (X), her bir kilogram hava için 1 coulomb değerinde yük üreten gamma ışını miktarı olarak tanımlanabilir. Yani:
Emilim ve Maruz Kalma Arasındaki İlişki
Biliyoruz ki, tek bir iyonun yükü (q), C dur. Havada iyon oluşturmak için gereken enerji ise, ortalama 34 eV'dir. Öyleyse,Yani 1 ışınlama birimi ve emilim arasındaki ilişki, hava için aşağıdaki gibidir:1X=34 Gy
Gama ışınlarının gücü, ışınlama oranıyla yani olarak ifade edilir.Röntgen (R)
Işınlamanın, SI sisteminden önceki birimi, Röntgendir. Röntgen, 1 statcoulomb (1sC) büyüklüğünde yükü 1cm^3 normal koşullarda üretmek için gereken gama ışını miktarı anlamına gelir.1 X, havada 34 Gy'e eşit olduğu için, diyebiliriz ki,1 R = 0.00877 Gy (havada)
Özetlemek gerekirse, ışınlama (maruz kalma), havanın iyonizasyonu anlamına gelir. Doz (emilen doz) ise, Enerji/Kütle anlamındadır.Ege Can KARANFİL
Referanslar
- Prof. Dr. Selahattin Özdemir, Health Physics ders notları
- John Cameron, "Radiation Dosimetry"
<https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1519358/pdf/envhper00387-0048.pdf> - TAEK, "Radyasyon ve Biz"
<http://www.taek.gov.tr/ogrenci/sf4.html> - TAEK, "Dozimetri Nedir?"
<http://www.taek.gov.tr/tr/sik-sorulan-sorular/150-dozimetri-sss/979-dozimetri-nedir.html>
<https://www.sciencenews.org/article/phones-reveal-radiation-exposure-after-nuclear-disaster>
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 13/05/2024 10:45:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12637
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.