Carl Sagan'dan Neil Tyson'a Bilim Meşalesi

Yaşadığı dönem boyunca halka bilimi öğretmeyi amaç edinmiş bir bilim insanı: Carl Sagan. Birçoğumuz onu yayınladığı belgesel serisi "Cosmos: A Personal  Voyage"dan ve yazdığı "Mesaj" (Contact) isimli romanıyla tanıyoruz. Ancak bunlar bilimi popülerleştirmek adına yaptığı çalışmalardan yalnızca birkaçı.

"Contact" kitabı dışında, aynı zamanda 20'ye yakın çok satan kitabı bulunmakta. Cosmos belgeseli ile izleyicilerini, "evrenin sınırlarında bir yolculuğa çıkartan" Carl Sagan, doğaya karşı hissettiği heyecanı izleyicilere de adeta yaşatıyor.  

Bilimin popülerleştirilmesi için yaptığı bu çalışmaların yanı sıra, yazdığı yüzlerce bilimsel makale ile ve evrensel mesajlar bulunan (Pioneer ve Voyager) insansız uzay araçlarının geliştirilmesi üzerine yaptığı çalışmalarla bilim tarihine unutulmayacak katkılar yapıyor. Yaptığı bu çalışmaların yanı sıra, genç bilim insanlarına bir rehber de oluyor.

Bu yazımızda da, Neil Tyson'ın "O bana yalnızca nasıl bir bilim insanı olmam gerektiğini değil, nasıl bir insan olmam gerektiğini öğretti" diyerek anlattığı, 17 yaşında bir lise öğrencisi olan genç Tyson'ın hayatında bir mektupla nasıl iz bıraktığını sizlerle paylaşacağız.

1975 yılında, Neil Tyson henüz 17 yaşında bir lise öğrencisiyken, üniversite kazanma hayali olan diğer arkadaşları gibi, birçok üniversiteye başvurdu. Bu üniversiteler arasında Carl Sagan'ın çalıştığı Cornell Üniversitesi de vardı. Neil Tyson başarılı bir öğrenciydi. Birçok üniversite onu  kabul etmişti. Ancak o henüz hangisini seçmek istediğine karar veremiyordu. Kararsızlığı sürerken, bir gün posta kutusunda Carl Sagan'dan gelen bir mektup buldu. Gelen mektupta kısaca "Üniversite seçiminde yardımcı olmak adına, eğer vakit bulabilirsen seni İthaca'da ağırlamak ve laboratuvarlarımızı gezdirmek isterim." yazıyordu. Bu mektubu okuyan  Neil Tyson, Carl Sagan'ın samimiyetinden ve kibarlığından adeta büyülenmişti. Bir kış günü, Neil otobüse bindi ve İthaca'ya gitti. Gerçekten de Carl Sagan ona laboratuvarları gezdirmek için oradaydı. Beraber Cornell üniversitesini gezdiler. Ardından, Carl Sagan, kitaplarından birini, kendi el yazısıyla ilk sayfasına "Geleceğin astronomu Neil'a" yazarak Neil'a armağan etti. Dönüş için Neil'ı otogara bırakan Carl, kar yağdığını fark etti ve ev telefonunun numarasını bir kağıda yazdı ve "Eğer kardan dolayı seferler iptal edilirse, geceyi ailemle geçirebilir ve yarın gidebilirsin" dedi. Carl Sagan'ın gerçekten düşünceli ve samimi davranışlarında çok etkilenen Neil, sürekli kendi kendine "Kimim ben? Yalnızca sıradan liseli bir gencim" diyordu.

"Eğer biraz olsun Carl Sagan kadar ünlü olursam ve bir öğrenci gelip benim hayatımı adadığım alanda çalışmak istediğini söylerse; ona, ne olursa olsun Carl'ın bana gösterdiğinden daha az  ilgi göstermeyeceğim." O gün, Neil Tyson kendisine bu sözlerle bir söz verir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Bir bilim insanı olarak ve bir bilim eğitmeni olarak, genç nesillere kişiliğiyle, çalışmalarıyla ve bilime olan heyecanıyla ışık olan Carl Sagan'a sonsuz teşekkürlerimizle.

Carl Sagan'ın mektubu ve tam çevirisi:

Başvuru mektubun ve oldukça ilginç öz geçmişin  için teşekkür ederim. Lisan eğitimini astrofizik üzerine yapacak olman beni özellikle mutlu etti. Alacağın bu eğitimle, bir sonraki aşama olan astronomi çalışmaların için gerekli temel bilgileri öğreneceksin.

Öz geçmişinden anlıyorum ki, Astronomiye olan ilgin oldukça fazla. Matematik ve fizik altyapın da aynı derecede güçlü. Hatta öyle güçlü ki, lisans eğitimin süresince bile, seninle bir çok astronomi çalışması yürütebiliriz. Örneğin 1976 yılında, Mars yörüngesinden ve yüzeyinden muazzam sayıda veri almayı planlıyoruz. 

İthaca'yı ziyaret ettiğinde seninle tanışmaktan mutluluk duyarım. Lütfen tarihi olabildiğince önceden bana bildir. Çünkü seyahat planım bu dönemlerde oldukça yoğun ve sen geldiğinde İthaca'da olmayı çok istiyorum.

İçten iyi dileklerimle,

Carl Sagan

Hazırlayan:Ege Can Karanfil

Referanslar
1. <http://www.openculture.com/2014/04/carl-sagan-writes-a-letter-to-17-year-old-neil-degrasse-tyson-1975.html>
2. <http://www.businessinsider.com/inspiring-story-young-neil-degrasse-tyson-met-carl-sagan-2015-11>
3. <https://www.youtube.com/watch?v=u6wYZRsBPfE>
4. <http://mariojodra.com/portfolio/cosmos-carl-sagan-neil-degrasse-tyson/>