BiyolojiBotanik

Ortanca (Hydrangea) Çiçeğinin Rengi

Ortancalar, anayurdu Japonya olsa da, yalnızca ülkemizde değil, birçok ülkede birçok evin bahçesinde sıklıkla gördüğümüz çiçeklerden biridir. Birkaç metre boya erişebilen bu süs bitkisinin çiçekleri, pembeden maviye ilginç bir renk dağılımı gösteriyor. Bazen başka bir bahçeden aldığınız mavi ortancayı bahçenize ekiyorsunuz. Fakat bahçenize ektiğiniz ortancalar pembe çıkıyor! Bir yerlerde yanlış olduğunu düşünebilirsiniz. Elbette bu işin mantıklı bir açıklaması var.

Ortancalara mavi ya da pembe rengi veren, bitkinin topraktan ne kadar alüminyum çektiğidir. Aynı zamanda bu durum toprağın pH dengesi ile de doğrudan alakalıdır. Örneğin pH’ın 6.4’ün üzerine çıkması durumunda, ortancalar demir eksikliği çekebilir. Bundan dolayı başka bir yerden aldığınız mavi renkli ortancalar, sizin bahçenizde farklı bir toprakla karşılaşınca pembe açabilir. Elbette aynı toprak söz konusuysa, renklerin de aynı olmasını bekleriz. Yalnız bu renk değişimi durumunun hydrangea macrophylla türüne özgü olduğunu belirtmekte fayda var.

Elbette renk durumunu kontrol etmek mümkün. Fakat ne yazık ki, her zaman sanıldığı kadar kolay değil. Aslında bu zorluk, biraz da hangi renkten hangi renge çevirmek istediğinize göre farklılık gösteriyor. Eğer toprağın pH dengesi 5.2 ile 5.5 arasındaysa, mavi çiçekler, 6.0 ile 6.2 arasındaysa, pembe çiçekler açacaktır. Bu demek oluyor ki; toprağın pH dengesini değiştirebilirsek, açacak olan çiçeğin rengini de değiştirebiliriz. (Ayrıca bkz. Asit-Baz ve pH Kavramları)

Rengi Değiştirmek

Eğer ortancanın rengini pembeden maviye çevirmek istiyorsanız, yapmanız gereken toprağa alüminyum eklemektir. Maviden pembeye çevirmek için ise, topraktan alüminyumu çekmelisiniz. Bu sebeple, ortancanın rengini pembeden maviye çevirmek, maviden pembeye çevirmekten daha kolaydır. Ayrıca, bir çiçek üzerinde hem mavi hem de pembe rengi bir arada görmek mümkün.

Ortanca_2

Mavi ortanca için, toprakta yeterli alüminyumun bulunması ve bitkinin bunu çekmesi gerekiyor. Bunun için 4-5 litre suya 1 yemek kaşığı alüminyum sülfat eklenerek en azından 2-3 yaşındaki ortancaya verilebilir. Alüminyum sülfatın toprağa eklenmesi pH dengesini düşürme eğilimi gösterecektir. Eğer alüminyum sülfat temin edemiyorsanız, buna alternatif bir metot olarak kahve çekirdeklerini, meyve ve sebze kabuklarını, çimen parçalarını toprağa karıştırabilirsiniz.

Ayrıca kullanacağınız gübre de, ortancanın rengini değiştirmenize yardımcı olur. Fosfor açısından zayıf, potasyum açısından zengin bir gübre; ortancanın renginin maviye dönmesini sağlayacaktır. (Örneğin 25/5/30 gübre tercih edilebilir)

Pembe ortanca için yılda birkaç kez dolomitli kireç ekleyin. Böylelikle pH yükselmiş olacak. Ortancalar en çok düşük pH’larda alüminyum çektiği için, pH’ı artırarak ortancanın mavileşmesini engelleyebilirsiniz. Ayrıca fosfor da alüminyumun çekilmesine engel olduğu için, fosfor oranı yüksek bir gübre tercih edilebilir. (Örneğin 25/10/10)

Ögetay Kayalı

Kaynaklar
1.http://www.hydrangeashydrangeas.com/colorchange.html
2.https://www.ndsu.edu/pubweb/chiwonlee/plsc211/student%20papers/articles09/haylee%20a%20wax/pH%20affects%20on%20hydrangea%20-hw.html

Ögetay Kayalı

Rasyonalist kurucu, editör ve kıdemli yazar. NASA'nın APOD platformunda görevli olmak üzere, Michigan Tech. Üniversitesinde araştırma görevlisi olarak Astrofizik üzerine doktora yapmaktadır. Ege Üni. Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden birincilikle mezun olduktan sonra bir yıl kozmoloji üzerine yüksek lisans, ardından bir yıl da İzmir Uluslararası Biyotıp ve Genom Merkezinde Moleküler Biyoloji ve Genetik üzerine yüksek lisans yapmıştır.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Back to top button