Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Mercekli Teleskop (Refraktör) ve Özellikleri

Mercekli Teleskop (Refraktör) ve Özellikleri
4 dakika
7,100
  • Özgün
Tüm Reklamları Kapat

Mercekli teleskop (ya da refraktör teleskop),aslında teleskopdenildiğinde akılda ilk canlanan teleskop türüdür. Teleskop denilince bir alışkanlık olarak akla ilk gelen genelde üç ayak üzerinde duran, arkasından gözümüzle baktığımız uzun ince bir tüp ya da gözlemevlerinde yer alan etrafında ne olduğuna anlam veremediğimiz bir sürü ekipmanla donatılmış aygıtlar geliyor. Halbuki birçok türü bulunmaktadır. Mercekli teleskop bunlardan biridir.

Mercekli Teleskop (Refraktör) Nedir?

Mercekli teleskoplar (refraktör teleskoplar), adını da aldığı üzere optik sisteminde mercek kullanan teleskoplardır. Bu size tuhaf gelebilir, fakat mercek kullanmayan, aynalı teleskoplar da bulunur. Hatta gözlemevlerinde devasa teleskopların hepsi aynalı teleskoplardır. Mercekli teleskoplar ise günümüzde genellikle amatör astronomlar tarafından tercih edilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bir mercekli teleskop (refraktör)
Bir mercekli teleskop (refraktör)

Mercekli teleskopların önünde, ışığı toplayan optik bir mercektir. Bu ışığı teleskop tüpünün arkasındaki başka bir merceğe odaklar ve buradan da görüntü göze iletilir. Bu sistemde görüntü ters oluştuğu için, görüntüyü düzeltmek adınadiagonal ayna kullanılır. Zaten kullanılmadığı durumda, teleskop yeterince yukarıya bakıyorsa, yere yatıp gözlem yapmanız gerekir çünkü çıkış noktası yere doğrudur.

Öndeki mercek ışığı kırarak odaklığı için kırıcı (refraktör) olarak da adlandırılır, fakat Türkçede genellikle mercekli teleskop denilmektedir. Aynalı teleskoplarda ise ayna ışığı yansıtır, dolayısıyla yansıtıcı (reflektör) olarak bilinir. Fakat yine Türkçede aynalı teleskop denilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Mercekli teleskopların sorunları aynalıya göre oldukça fazladır. Her ne kadar satılan en ucuz teleskoplar mercekli teleskoplar olsa da aslında maliyet açısından aynalılar daha ucuzdur. Lakin algı olarak teleskop denilince akla mercekli teleskop geldiğinden, "oyuncak" olarak adlandırdığımız maalesef birçok teleskop mercekli teleskoptur. Çok ucuz olduklarından mercek kalitesi de çok düşüktür, bu nedenle heves kırmaktan başka bir işe yaramazlar.

Kaliteli bir mercekli teleskobun fiyatı çok yüksektir. Çünkü optiklerdeki kusurları gidermek, maliyeti artırmaktadır.

Asla teleskobunuzu ıslak mendil, alkol vb. ürünlerle temizlemeye kalkmayın! Optiğe zarar verirsiniz.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Avantajlar ve Dezavantajlar


Avantajlar

  • Ayarlama gerektirmez
  • Tozlanmaya dayanıklı
  • Kaplamaya ihtiyaç duymaz

Dezavantajlar

  • Renk sapıncı (chromatic aberration)
  • Düşük mercek çapı
  • Yüksek fiyat

Renk Sapıncı (Chromatic Aberration)

Mercekli teleskoplarda ışık kırılarak ilerlediği için, ışığın doğasından dolayı farklı dalga boylarına sahip ışıklar farklı açılarla kırılırlar. Dolayısıyla kırmızı ışığın odaklandığı nokta ile mavi ışığın odaklandığı nokta farklı olmaktadır. Bu da görüntüde, örneğin Ay' baktığınızda, Ay'ın bir tarafında mavi hale, öbür tarafında kırmızı hale görmenize neden olur.

Bu problemi düzeltmek için çeşitli sistemler geliştirilmiştir, fakat bunların en iyi performans verenlerinin maliyeti oldukça yüksektir.

Düşük Mercek Çapı

Teleskoplarda en önemli unsur ışığı toplayan optiğin çapıdır. Çünkü bu ne kadar büyük olursa o kadar çok ışık toplanır, yani o kadar sönük gök cisimleri gözlenebilir. Aynalı teleskoplarda çapı artırdıkça elbette maliyet artar, fakat mercekli teleskoplarda bu çok daha fazla artar. Bu nedenle mercek çapı çok büyük teleskoplarda bulmak neredeyse imkansızdır

Yüksek Fiyat

Bahsettiğimiz nedenlerden ötürü, kaliteli bir mercekli teleskop için, eş değeri aynalı teleskoba göre çok daha yüksek fiyatlar ödemeniz gerekir.

Ayarlama Gerektirmez

Optik sistemler tamamen kullanıma hazır olarak üretilir. Teleskop bir bütün halindedir ve sizin bir şey yapmanız gerekmeniz. Örneğin aynalı teleskoplarda kolimasyon ayarıyla uğraşırsınız, fakat merceklilerde böyle bir problem yoktur.

Tüm Reklamları Kapat

Tozlanmaya Dayanıklıdır

Aynalı sistemler açık sistemler olduğundan dolayı içlerine zamanla toz dolar ve temizlenmesi gerekir. Teleskopların optiklerini ne yazık ki masa temizler gibi temizleyemezsiniz. Optiğe zarar vermemek gerekir. Genellikle kuvvetlice üfleyen bir cihazla (fön makinesi gibi) tozlardan arındırılır.

Kaplamaya İhtiyaç Duymaz

Aynalı teleskopların kaplamaları zamanla zarar görerek teleskobun performansını düşürür. Bu nedenle aynaların sökülüp, yeniden kaplatılması gerekir. Fakat merceklilerde böyle bir ihtiyaç yoktur.

Sonuç

Bahsettiklerimizin, bir fiyat/performans karşılaştırması olduğuna lütfen dikkat ediniz. Çok kaliteli mercekli teleskoplarla şahane çalışmalar yapılmaktadır. Örneğin Takahashi FSQ-106EDX4 modeli bu konuda oldukça bilinir ve gerçekten yüksek kalite fotoğraflar elde edilmektedir. Yalnız fiyatının 6000 dolar olduğunu belirtmek gerek. Buna yakın görüntüler elde etmek için alacağınız bir aynalı teleskop çok daha düşük maliyetli olacaktır.

Aynı zamanda büyük gözlemevlerindeki 10 metrelik boyutlara ulaşan hatta günümüzde bu değerleri bile aşan teleskoplar aynalı teleskoplardır. Bunun nedeni bahsettiğimiz birçok neden olduğu kadar burada bahsetmediğimiz diğer nedenlere de dayanır. Örneğin devasa büyüklükteki aynalı bir teleskop yapmak için tek parça dev aynanız olması şart değildir. Bunu altıgen aynalara bölerek, birçok parçadan oluşan tek bir ayna haline getirebilirsiniz. Aynı zamanda bu parçaları hareket ettirme şansına da sahip olursunuz.

Tüm Reklamları Kapat

Eğer teleskop almayı düşünüyorsanız, tüm teleskopların anlatımlarını içeren yazımıza göz atmanızı öneriyoruz.


Hazırlayan: Ögetay Kayalı

Referanslar
1. Astronz, <https://www.astronz.nz/shop/custom.aspx/guide-to-buying-a-telescope/13/>

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 20:46:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12798

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ö. Kayalı. Mercekli Teleskop (Refraktör) ve Özellikleri. (27 Eylül 2020). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12798
Kayalı, Ö. (2020, September 27). Mercekli Teleskop (Refraktör) ve Özellikleri. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12798
Ö. Kayalı. “Mercekli Teleskop (Refraktör) ve Özellikleri.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 27 Sep. 2020, https://evrimagaci.org/s/12798.
Kayalı, Ögetay. “Mercekli Teleskop (Refraktör) ve Özellikleri.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, September 27, 2020. https://evrimagaci.org/s/12798.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close