Kalkülüs

Sayısal Analiz: Newton Raphson Yöntemi

Sayısal (nümerik) analizde Newton-Raphson yöntemi, çok sık kullanılan, hızlı (kuadratik) bir yakınsama sağlayan yerel yöntemlerden biridir. Bu sebeple çözüm yapabilen hesap makinelerinin önemli bir kısmı, yöntem olarak Newton Raphson yöntemini kullanır. Bilinen bir fonksiyonun kök değerini bulmak için, yalnızca tek bir keyfi xi başlangıç değeri belirleyerek, bu değer ile fonksiyonun bu noktadaki değeri ve fonksiyonun türevinin bu noktadaki değerini kullanarak iterasyon yapar.

Farz edelim ki herhangi bir xi keyfi değerini seçtik. Yapmamız gereken, bu noktaya karşılık gelen f(xi) değerini hesaplamaktır. Bu noktadan sonra fonksiyona (xi,f(xi)) noktasından bir teğet çizilir. Çizilen teğetin x eksenini kestiği nokta, yeni xi+1 değeri olarak ele alınır ve aynı işlem xi+1 için uygulanır. İterasyon formu aşağıdaki gibi gösterilir.

Newton Raphson



Avantajları ve Dezavantajları

Newton-Raphson yönteminin en önemli avantajı, oldukça hızlı (kuadratik bir biçimde) yakınsıyor oluşudur. Bunun yanında ikiye bölme (bisection) yönteminde olduğu gibi bir aralık yerine yalnızca bir başlangıç değeri tahminine ihtiyaç duyar.

Fakat paydadaki bölü ifadesinden dolayı, bazen sıfıra bölme sorun yaratabilir. İspat videosunda da gösterdiğimiz üzere bu durum, teğetin x eksenine paralel hale gelmesinden ve herhangi bir noktada x eksenini kesemeyip, yeni x değeri belirleyememesinden kaynaklanır. Bunun yanında videoda da açıkladığımız, fonksiyonun kökünün etrafında salınım (osilasyon) yapma problemi ve kökü yanlışlıkla kaçırma gibi problemleri de bulunur. Fakat tüm bunlara rağmen, işlem verimliliği sayesinde sıklıkla tercih edilir.

Newton Raphson Yönteminin İspatı

Newton Raphson Yöntemi Örnek Soru Çözümü

Ögetay Kayalı

Referanslar
1. Turgut Öziş, Ege Üniversitesi Matematik Bölümü, Nümerik Analiz ders notları
2. <http://mathworld.wolfram.com/NewtonsMethod.html>
3. <https://www.math.ubc.ca/~anstee/math104/104newtonmethod.pdf>

Ögetay Kayalı

Rasyonalist kurucu, editör ve kıdemli yazar. NASA'nın APOD platformunda görevli olmak üzere, Michigan Tech. Üniversitesinde araştırma görevlisi olarak Astrofizik üzerine doktora yapmaktadır. Ege Üni. Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden birincilikle mezun olduktan sonra bir yıl kozmoloji üzerine yüksek lisans, ardından bir yıl da İzmir Uluslararası Biyotıp ve Genom Merkezinde Moleküler Biyoloji ve Genetik üzerine yüksek lisans yapmıştır.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Back to top button