Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Nükleer Fizik: Radyasyon Dozimetrisi

Nükleer Fizik: Radyasyon Dozimetrisi
2 dakika
73
  • Özgün
Tüm Reklamları Kapat
Radyasyonun insan sağlığı üzerine etkilerini incelemeye başlamadan önce, radyasyonun madde tarafından emiliminin mekanizması hakkında konuşmamız gerekiyor. Radyasyon dozimetrisi, kişilerin maruz kaldığı radyasyon dozunun belirlenmesi işlemini ifade eder.
Radyasyonun oluşturduğu hasar, emilen enerji ve emilen enerjinin dokudaki yoğunluğuna bağlıdır. Bu sebeple, radyasyon dozunu emilen enerji/dokunun birim kütlesi olarak tanımlayabiliriz.  Radyasyon dozunun SI sistemindeki birimi ise, Gray'dir.

Gray, tüm iyonize edici radyasyonlar için kullanılabilen evrensel bir birimdir. Emilen doz için kullanılan eski birim ise, Rad olarak adlandırılır.

Tüm Reklamları Kapat

Peki ya, emilen doz ile maruz kalma (ışınlama) arasındaki ilişkiyi nasıl açıklayabiliriz?
Öncelikle maruz kalma için birimlerimizi tanımlamamız gerekiyor. Ardından, maruz kalma ile emilen doz arasındaki ilişkiyi açıklayabileceğiz. Işınlama, foton akısıyla ilişkilidir ve gama ışınlarından birim havaya geçen enerji miktarı olarak tanımlanır. Işınlama (maruz kalma) birimi (X), her bir kilogram hava için 1 coulomb değerinde yük üreten gamma ışını miktarı olarak tanımlanabilir. Yani:

Işınlama, havanın iyonizasyonu ile tanımlanır çünkü havanın radyasyon temelli iyonizsayonunu ölçmek görece daha kolaydır. Işınlama birimi (X), KeV ve 3 MeV arasındaki enerjiler için geçerlidir. Daha yüksek enerjilerde, W/cm^2 kullanılır.

Emilim ve Maruz Kalma Arasındaki İlişki

Biliyoruz ki, tek bir iyonun yükü (q), 
C dur.  Havada iyon oluşturmak için gereken enerji ise, ortalama 34 eV'dir. Öyleyse,

Tüm Reklamları Kapat

Yani 1 ışınlama birimi ve emilim arasındaki ilişki, hava için aşağıdaki gibidir:

 1X=34 Gy

Gama ışınlarının gücü, ışınlama oranıyla yani
olarak ifade edilir.

Röntgen (R)

Işınlamanın, SI sisteminden önceki birimi, Röntgendir. Röntgen, 1 statcoulomb (1sC) büyüklüğünde yükü 1cm^3 normal koşullarda üretmek için gereken gama ışını miktarı anlamına gelir.

1 X,  havada 34 Gy'e eşit olduğu için, diyebiliriz ki,

 1 R = 0.00877 Gy (havada)

Özetlemek gerekirse, ışınlama (maruz kalma), havanın iyonizasyonu anlamına gelir. Doz (emilen doz) ise, Enerji/Kütle anlamındadır.
Ege Can KARANFİL


Referanslar
  1. Prof. Dr. Selahattin Özdemir, Health Physics ders notları
  2. John Cameron, "Radiation Dosimetry"
    <https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1519358/pdf/envhper00387-0048.pdf>
  3. TAEK, "Radyasyon ve Biz"
    <http://www.taek.gov.tr/ogrenci/sf4.html>
  4. TAEK, "Dozimetri Nedir?"
    <http://www.taek.gov.tr/tr/sik-sorulan-sorular/150-dozimetri-sss/979-dozimetri-nedir.html>
Kapak Görseli:
<https://www.sciencenews.org/article/phones-reveal-radiation-exposure-after-nuclear-disaster>
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 13:23:55 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12637

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. C. Karanfil, et al. Nükleer Fizik: Radyasyon Dozimetrisi. (6 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12637
Karanfil, E. C., Kayalı, Ö. (2019, June 06). Nükleer Fizik: Radyasyon Dozimetrisi. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12637
E. C. Karanfil, et al. “Nükleer Fizik: Radyasyon Dozimetrisi.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 06 Jun. 2019, https://evrimagaci.org/s/12637.
Karanfil, Ege Can. Kayalı, Ögetay. “Nükleer Fizik: Radyasyon Dozimetrisi.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, June 06, 2019. https://evrimagaci.org/s/12637.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close