Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kızarmış Yağ Neden Patlar?

Kızarmış Yağ Neden Patlar?
2 dakika
3,666
  • Özgün
Tüm Reklamları Kapat

Mutfakta daha önce kızartma yapmış olan herkesin muhakkak başına gelmiştir. Yağ tavaya konur, ocağın altı açılır yağın kızarması beklenir. Ardından kesilmiş ve yıkanmış patatesler tavaya fırlatılıp kaçılır! Çünkü kızgın yağ birazdan her tarafa sıçramaya başlayacaktır.

Büyüklerim bu yağ sıçraması etraftaki halıyı mahvetmesin diye yere örtü sererlerdi. Aslında biraz fizik bilince örtüye de kaçarak atmaya da hiç gerek kalmıyor. Çünkü buna sebep olan şey, aslında gözleyerek de fark edebileceğimiz bir sebepten kaynaklanıyor.

Tüm Reklamları Kapat

Kızarmış Yağ Neden Patlar?

Yağ ve su birbirleriyle karışmadıklarından, yoğunluğu fazla olan su dibe çökerken yoğunluğu az olan yağ yüzeye çıkar. Hatta zeytinyağı gibi üste çıkmak deyimi de buradan gelir.

Eğer kızarmış yağın içerisine “yıkadığınız” bir yiyeceği koymaya çalışırsanız bu patlamaların olması kaçınılmazdır. Çünkü yiyeceği yıkadığınızda, su her ne kadar üzerinden aksa da ufak miktarlarda üzerinde kalır. Bu ufak su damlacıkları yağın üzerine düştüklerinde, yoğunluk farkından ötürü hemen tavanın dibine çökerler. Kızgın tava bu su damlacıklarını hemen buharlaştırır. Buharlaşan bu su, hızla yükselerek havaya karışmak ister. Fakat üstünde yağ tabakası olduğu için öncelikle bunun içinden geçer. Hızla yükselen bu hava kabarcığı yüzeye ulaştığında bir miktar yağı da kendisiyle beraber fırlatır. İşte gerçekleşen olay tam da budur.

Tüm Reklamları Kapat

Suyun üzerine dökülen sıvı yağ
Suyun üzerine dökülen sıvı yağ

Fakat burada bir detay nokta daha var. Yağın kaynama sıcaklığı yaklaşık 200 santrigrat derecedir, yani suyun kaynama sıcaklığından yaklaşık 100 derece daha fazla. Dolayısıyla buhar yağın içerisinde yükselirken bir yandan da ısınmaya devam eder ve genleşir. Bu da patlamayı şiddetli kılar. Zaten dikkat ederseniz çok sıcak olmayan bir yağda patlamalar o kadar şiddetli olmaz.

Gördüğünüz üzere basit fizik bilgisiyle bu patlamaların önüne çok kolay bir şekilde geçebiliyoruz. Kızarmış yağın içerisine atacağınız şeyin kuru olmasına ve yağın aşırı sıcak olmamasına özen gösterirseniz, patlamalardan da kurtulabilirsiniz.

Peki Bunun Astronomi ile İlgisi Nedir?

Yıldızların içindeki “ısı iletim” mekanizmalarından biri, tıpkı bulunduğu yoğun ortamda yükselme eğilimi gösteren daha az yoğun su damlacıkları gibidir. Yıldızın çekirdeğine yakın bölgelerde bulunan madde daha sıcaktır. Sıcak olan maddenin yoğunluğu ise kendinden soğuk olana göre daha düşüktür. Dolayısıyla bu sıcak fakat yoğunluğu düşük olan madde, yıldızın dış kısımlarına doğru yükselme eğilimi gösterir. Yani yıldızın çekirdeğinde üretilen ısı bu gördüğünüz basit mekanizma yoluyla dışarı taşınır. Bu konuyu daha sonra yıldızların iç yapısını anlatırken genişçe izah edeceğiz.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj


Hazırlayan: Ögetay Kayalı

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 08:13:44 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12899

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ö. Kayalı. Kızarmış Yağ Neden Patlar?. (14 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12899
Kayalı, Ö. (2021, January 14). Kızarmış Yağ Neden Patlar?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12899
Ö. Kayalı. “Kızarmış Yağ Neden Patlar?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 14 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/12899.
Kayalı, Ögetay. “Kızarmış Yağ Neden Patlar?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, January 14, 2021. https://evrimagaci.org/s/12899.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close