Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Karanlık Enerji Olmayabilir!

Karanlık Enerji Olmayabilir!
3 dakika
18
  • Özgün
Tüm Reklamları Kapat

1929'da Hubble'ın evrenin genişlediğini keşfetmesinden yaklaşık 70 yıl sonra, 1998'de Tip Ia süpernovalar üzerinde yapılan gözlemler, Hubble'ın bulduğu bu genişlemenin sabit bir miktarda olmadığını, zamanla değiştiğini ortaya koydu. Evren, ivmelenerek genişliyordu, yani gelecekte genişleme miktarı çok daha büyük olacak, uzak galaksiler bizden giderek daha da hızlı uzaklaşacaktı. Fakat bu durum sandığımız gibi olmayabilir.

1998'de yapılan bu gözlemsel çalışma, 2011'de Riess, Schmidt ve Perlmutter'a Nobel Ödülü'nü getirdi. Daha uzakta yer alan galaksilerin yalnızca daha hızlı uzaklaştığını değil, değişen bir hızla uzaklaştığını göstermeleri, bilim dünyasında önemli bir şok etkisi yaratmıştı. Bu gözleme, karanlık enerji adını verdiğimiz, bir nevi evrenin genişlemesine arka plandan sürekli destek sağlayan bir enerji olduğu fikri ortaya atılarak açıklama getirildi. Fakat bu enerjinin ne olabileceği hakkında hala sağlam bir fikrimiz oluşmamış durumda.

Tüm Reklamları Kapat

Bazı kozmologlar bu duruma katılmayıp, fikre karşı çıkmaktalar. Kimileri durumu yeni çekim teorileri ile izah ederken, kimileri de gözlemde hatalar olduğunu iddia ediyor. Lakin teoriler genellikle, gözlemlerle sınanmadığı sürece çok güçlü değillerdir. Karanlık enerji fikri ise, tamamen gözlemsel bir durumun açıklaması olduğu için, alternatif teori açıklamalarından oldukça güçlü bir konumda duruyor. Her ne kadar karanlık enerjiye ihtiyaç duymayan modeller geliştirilmiş olsa da, hala kabul gören karanlık enerjinin baskın olduğu bir evren modeli. Fakat gözlemin hatalar barındırıyor olmasının ispatlanması, işleri değiştirebilir.

Oxford Üniversitesinden Subir Sarkar, 1998 'de yapılan çalışmanın benzerini, daha çok galaksi üzerinde uygulayarak tekrar sonuç elde etmeye çalıştı. Gelişen gözlem teknikleri sayesinde artık daha çok galaksi incelenebiliyor böylelikle hatalar daha da aza indirgenebiliyor. Sarkar, aynı zamanda geçmişte izlenen istatistiksel yoldan daha farklı bir yola başvurdu. Böyle yaptığında, aslında bir ivmelenme görünmüyordu! Dolayısıyla karanlık enerji gibi, ne olduğu hakkında hiçbir fikrimiz olmayan ve evrenin %69'unu oluşturduğunu düşündüğümüz bir enerjiye de ihtiyaç yoktu.

Tüm Reklamları Kapat

Sarkar'ın bu girişimi, otoriteler tarafından ciddi anlamda eleştiriye maruz kaldı. Fakat, karanlık enerji fikrine karşı önemli bir tartışma ortamı da başlatmış oldu. Bazı kozmologlar, 1998'de yapılan çalışmanın temelleri hakkında önemli eleştirilerde bulunmaya başladı. Gözler bir yandan alternatif çekim teorilerine çevrilirken, bir yandan da çok uzakta yer alan Tip Ia süpernovaların böyle sonuçlar vermesine sebep olabilecek alternatif sonuçlara dikkati çekti.

Eğer karanlık enerji varsa, mevcut modelimize göre karanlık enerji evrenin %69'unu oluşturuyor gibi görünüyor. Fakat ne olduğu hakkında hala net bir fikrimiz yok. Ola ki yapılan çalışmalarda hata varsa, bu ikinci bir şok dalgası yaratacak fakat bir yandan da bizi önemli bir problemden kurtarmış olacak. Kozmologlar, özellikle şu sıralar bu konu üzerine fazlasıyla düşmüş durumda. Özellikle teknolojinin gelişmesi ve yatırımların yapılmasıyla, karanlık enerji üzerine yapılan araştırmalar da artmış durumda. Bu sebeple, yakında çok önemli haberler duymayı bekliyoruz. Hala çoğunluk tarafından kabul görülen fikrin, karanlık enerjinin baskın olduğu model olduğunu bir kez daha vurgulayalım. Fakat, bilim daima tartışmalara açık olmalı ve kendini sınamalıdır!


Hazırlayan:Ögetay Kayalı

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Referanslar
1. Riess, A. G., Filippenko, A. V., Challis, P., Clocchiatti, A., Diercks, A., Garnavich, P. M., … Tonry, J. (1998). Observational Evidence from Supernovae for an Accelerating Universe and a Cosmological Constant. The Astronomical Journal, 116(3), 1009–1038. https://doi.org/10.1086/300499
2. Nielsen, J. T., Guffanti, A., & Sarkar, S. (2016). Marginal evidence for cosmic acceleration from Type Ia supernovae. Nature Publishing Group, 5. https://doi.org/10.1038/srep35596
3. Peebles, P. J. E., Peebles, P. J. E., Ratra, B., & Ratra, B. (2003). The cosmological constant and dark energy. Reviews of Modern Physics, 75(2), 559–606. https://doi.org/10.1103/RevModPhys.75.559
4. Clifton, T., Ferreira, P. G., Padilla, A., & Skordis, C. (2012). Modified gravity and cosmology. Physics Reports, 513(1–3), 1–189. https://doi.org/10.1016/j.physrep.2012.01.001
5. <https://www.researchgate.net/publication/318010510_Lawrence_Krauss_Do_Your_Homework_corrected>

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 13:09:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12928

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ö. Kayalı. Karanlık Enerji Olmayabilir!. (24 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12928
Kayalı, Ö. (2021, January 24). Karanlık Enerji Olmayabilir!. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12928
Ö. Kayalı. “Karanlık Enerji Olmayabilir!.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 24 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/12928.
Kayalı, Ögetay. “Karanlık Enerji Olmayabilir!.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, January 24, 2021. https://evrimagaci.org/s/12928.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close