Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Canlıların Ortak Özellikleri Nelerdir? Canlı ve Cansızları Birbirinden Ayırmanın Kolay Bir Yolu Var mı?

Canlıların Ortak Özellikleri Nelerdir? Canlı ve Cansızları Birbirinden Ayırmanın Kolay Bir Yolu Var mı? Science Blog
12 dakika
396,575
Evrim Ağacı Akademi: Abiyogenez Teorisi Yazı Dizisi

Bu yazı, Abiyogenez Teorisi yazı dizisinin 2. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Yaşam Nedir? Canlılığı Nasıl Tanımlarız?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Podcast
17:01
Talha Çakırca
Seslendiren
37
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Biyolojinin en temel amacı, canlılığı anlamaktır; öyle ki, "biyoloji" sözcüğü, "yaşam bilimi" anlamına gelir. Ancak bugüne kadar yapılan ve birbirinden köklü bir şekilde farklı olan yaşam tanımlarının da gösterdiği üzere, yaşamı tanımlamak ve ortak özelliklerini belirlemek o kadar da kolay değildir. Bir sonraki yazımızda birini göstereceğimiz üzere, bugüne kadar canlıların ortak özellikleri olduğuna inanılan, dolayısıyla canlılığı tanımlamakta ve ayırt etmekte kullanılabileceği düşünülen özellik sayısı durmaksızın değişmektedir. Farklı kaynaklar, canlıların ortak özellikleri ile ilgili farklı kategoriler ve maddeler üretmektedir.

Canlıların ortak özelliklerini belirlemenin zor olmasının ana nedeni, canlılığı biyolojik temelde tanımlama hatasıdır. Biyoloji canlılığın bilimi olabilir; ancak bu yazı dizisi boyunca da göreceğimiz gibi, canlılığı cansızlıktan ayıran süreçler, biyolojik süreçler değil, kimyasal süreçlerdi. Dolayısıyla birazdan geleceğimiz gibi, canlılığın tanımını yaparken ve onu, cansızlıktan ayırmak amacıyla canlılığın ortak özelliklerini tanımlarken, biyolojik maddelere odaklanmak yerine, kimyasal ve hatta fiziksel temellere dayanmamız gerekmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak buna geçmeden önce, günümüzde, geleneksel olarak yapılan canlılık tanımlara göre, canlıların ortak özellikleri ve bunların kabaca ne anlama geldiğine bir bakış atalım.

Canlıların Ortak Özellikleri

Her ne kadar üzerinde belirgin bir görüş birliği olmasa da, bütün canlıların ortak olarak taşıdıkları düşünülen özellikler şunlardır:

Tüm Reklamları Kapat

1. Hücresel Yapı

Dünya üzerinde canlı olarak tanımladığımız her şey, "hücre" adını verdiğimiz temel biyolojik birimden oluşmaktadır. Bu birimin kendini tekrar etmesi ve farklılaşmasıyla; dokular, organlar, sistemler, organizmalar inşa edilebilmektedir. Yani canlılar tek hücreli veya çok hücreli olabilirler. Benzer şekilde, hücrenin zarlı yapıda olup olmadığına bağlı olarak prokaryotik ve ökaryotik olarak isimlendirilen gruplara da ayrılabilirler.

2. Beslenme

Canlılar, varlıklarını sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar ve bu enerjiyi üretebilmek için ya kendileri besin üretmelidirler (ototrof canlılar), etraflarındaki kimyasallardan edinmelidirler (kemotrof canlılar) ya da etraftan besin almalıdırlar (heterotrof canlılar). Besine erişimle ilgili farklı stratejilerin evrimini buradan okuyabilirsiniz.

The Telegraph

3. Solunum

Beslenme (besin alma veya üretme), canlıların ihtiyacı olan enerjinin üretiminin ilk adımıdır. Besinleri oluşturan kimyasal moleküllerin bağlarının bir şekilde parçalanması ve bu bağlarda bulunan enerjinin açığa çıkarılması gerekir. Çünkü en nihayetinde besinlerin, canlıların vücutlarını inşa etmekte kullanacakları bazı yapıtaşlarına erişim sağlamak gibi bir faydası olsa da, aslen o besinler içerisindeki enerjinin kullanılarak, vücut bütünlüklerinin dağılmasıyla aktif olarak mücadele etmeleri gerekir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Çünkü ilerleyen kısımlarda göreceğimiz gibi ve daha detaylıca burada işlediğimiz üzere, termodinamik yasaları dolayısıyla Evren'deki her cisim nihayetinde daha düzensiz bir hale gelmek, yani bütünlüğünü yitirmek zorundadır. Ancak canlılar, etraflarından aldıkları enerjiyi kullanarak bu zorunluluğa geçici olarak karşı koyabilirler. Bu nedenle solunum, yani besinlerdeki enerjinin açığa çıkarılması işi, canlılığın sürdürülebilmesi için büyük öneme sahiptir.

4. Boşaltım

Elbette vücut içerisinde süregelen biyokimyasal süreçler sırasında çok sayıda atık madde de üretilir. Bu maddelerin bir kısmı zararsızdır; ancak bazıları eğer belli bir miktarın üzerinde birikecek olursa, canlının bütünlüğüne zarar verebilir. Bu nedenle bunların vücut dışına atılması gerekir ve bu işlem, "boşaltım" olarak bilinir.

Her canlı, farklı şekillerde boşaltım yapar: Tek hücreliler, hücre içerisinde bulunan, baloncuğa benzer kesecikler yardımıyla; bitkiler yapraklarındaki boşluklar sayesinde terleme yoluyla; hayvanlar da derilerindeki gözenekler, özelleşmiş boşaltım sistemlerinde üretilen idrar gibi sıvılar veya solunum sırasında verilen atık gazlar ile bu yan ürünleri çevrelerine boşaltırlar.

5. Hareket

Dışarıdan bakan birinin canlılık ile ilişkilendireceği ilk özellik, aktif ve tercihe bağlı olarak yapılan harekettir. Her ne kadar rüzgar veya dalgalar gibi "cansız" sistemlerde de hareket bulunsa da, canlıların belirli ihtiyaçlara bağlı olarak, tercihen yapıyormuş gibi gözüken hareketler (örneğin sert bir zeminde oturmaktan rahatsız olan bir insanın kanepeye geçmesi gibi), canlılığın en temel özelliklerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Elbette, söz konusu hareket her zaman isteğe bağlı, bilinçli veya kontrollü değildir; örneğin birçok denizel hayvan, aktif olarak hareket etmek yerine kendisini su akıntılarına bırakarak yer değiştirir; hatta süngerler şubesine ait canlılar Hayvanlar Alemi'nin üyeleri olmalarına rağmen pratik olarak tamamen hareketsizdirler. Ayrıca her hareket, dışarıdan anlık olarak görülemeyebilir; örneğin ayçiçekleri, gökyüzünde Güneş'in hareketine bağlı olarak vücutlarında asimetrik olarak biriken kimyasal maddelerin yarattığı basınç nedeniyle Güneş'e doğru dönerler. Kimi zaman bitkilerin ve benzer şekilde mantarların bu hareketine durum değiştirme denir ve bu sayede; hayvanlarda, prokaryotlarda, protistalarda daha yaygın olarak görülen (daha "aktif" bir şekilde yapılan) yer değiştirme davranışı ile farkı vurgulanır.

Tüm Reklamları Kapat

Bitkiler de hayvanlar gibi hareket edebilirler; ancak bu hareket daha kısıtlıdır.
Bitkiler de hayvanlar gibi hareket edebilirler; ancak bu hareket daha kısıtlıdır.
USA Today

6. Uyaranlara Tepki

Bir taş parçasına dışarıdan kuvvet uygulanacak olursa, örneğin bir çekiçle ona vurulacak olsa, fizik yasaları dahilinde parçalanmak haricinde hiçbir tepki gösteremeyecektir. Ancak bir insanın parmağına çekiçle vurulacak olursa, kişi parmağını hızla çekecek, acıyla bağıracak, kendisini sakinleştirmeye çalışacak ve hatta belki acının kaynağı olan çekiçten uzaklaşacaktır.

Bu, sadece organizma düzeyinde değil, o organizmayı oluşturan hücreler düzeyinde de böyledir: Canlı yapılar, çevrelerinden izole bir vücuda sahip olsalar da, çevrelerine duyarsız değillerdir; tam tersine, çevreleriyle bir bütün içerisinde var olurlar. Çevreden gelen uyaranlara bağlı olarak tepkiler oluştururlar ve bu, canlılığın süreğenliğinin temelini oluşturur.

7. Metabolizma

Canlıları çevrelerinden izole eden yapıları ve bu yapı içerisinde kullanılan çok sayıda unsur, durmaksızın parçalanmakta ve yeniden inşa edilmektedir. Bu biyokimyasal süreçlerin toplamına metabolizma adını vermekteyiz. Yani canlılar, bir dizi parçayla doğup, ölene kadar o parçalarla yoluna devam etmemektedir. Beslenme yoluyla aldıkları yapıtaşları ve enerjiyi kullanarak yeni parçalar inşa etmekte, bu sırada eskiyen veya bozulan parçaları yok etmektedirler. Daha ufak yapıtaşlarını birleştirerek daha büyük parçalar inşa etmeye anabolizma, daha büyük yapıları parçalayarak daha küçük kısımlara ayırma işine katabolizma adını vermekteyiz. Örneğin beslenme sonrasında yaşanan sindirim olayı katabolik bir reaksiyondur; ancak hücre içi enerjinin temel kaynağı olan ATP üretiminin, ADP isimli daha ufak bir moleküle fosfat eklenmesiyle yapılması anabolik bir reaksiyondur.

8. Homeostazi

Bir hücreyi "özel" kılan ve cansızlıktan ayırt etmemizi kolaylaştıran şey, hücrenin içerisine baktığımızda, dışarıda ne olup bitiyor olursa olsun, hücre içindeki genel dengenin ve düzenin korunmasıdır. İşte çevre şartları değişiyor olmasına rağmen hücre içerisinde korunan bu iç denge olgusuna homeostazi adını vermekteyiz. Eğer çevrenin değişimine bağlı olarak hücre içindeki durumlar da hızlı bir şekilde değişecek olsaydı, birçok biyokimyasal tepkimenin gerçekleşmesi için uygun şartlar sağlanamazdı. Bu nedenle hücrenin harcadığı enerjinin önemli bir bölümü, dış durumdan olabildiğince bağımsız kılınmaya çalışılan bu iç dengenin sağlanmasına harcanmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

9. Evrimsel Değişim (Adaptasyon, Uyum)

Canlılar içerisinde bulundukları ortama rağmen kendi iç dengelerini sağlamak için ne kadar ayak direseler de, dış çevre kontrolleri dışında, durmaksızın değişir. Üstelik bu değişimler her zaman sıcaklığın biraz artması, asiditenin biraz değişmesi gibi ufak sayılabilecek değişimler değildir; 66 milyon yıl önce gezegenimize çarpıp da dinozorlarla birlikte o dönemde var olan tüm türlerin %75'inden fazlasını yok eden göktaşını ve o dönemde yaşanan çevresel değişimleri bir düşünün. Ya da Buzul Çağı'nda Dünya'nın iklim koşullarıyla, şimdiki hali arasındaki farkları düşünün. Bu kadar büyük ve sürekli yaşanan değişimlere karşı, canlıların nesiller içerisinde değişme, farklılaşma ve uyum sağlama becerileri olmasaydı, yani Dünya'nın başından beri aynı şekilde kalsalardı, canlılığın günümüze kadar ulaşması imkansız olurdu.

İşte doğadaki en temel gerçeklerden biri olan evrim, canlıların çevresel değişimlere sadece modifikasyonlar yoluyla geçici olarak değil, adaptasyonlar yoluyla kalıcı olarak yanıt verebilmesini, bu süreçte farklılaşarak yepyeni türlere bile dönüşebilmelerini sağlayan doğa yasasıdır. Ayrıca türlerdeki kalıcı değişimleri anlamamızı sağlayan Evrim Teorisi, günümüzde canlılık içerisinde gördüğümüz ve Dünya'daki 4 milyar yıllık canlılık tarihi boyunca oluşan bütün çeşitliliği tek bir kökene dayandırarak açıklamamızı sağlayan teoridir. Bir diğer deyişle bütün canlı türleri, aslında aynı ataların farklı soy hatları boyunca farklılaşmasıyla oluşmuş varlıklardır. Bu bakımdan bütün canlılar, birbirleriyle yakından veya uzaktan akrabadırlar.

Bu haritayı büyük boyda indirmek için buraya tıklayabilirsiniz.

10. Organizasyon

Bu noktaya kadar olan ayırt edici özelliklerin hepsi, aslında özünde canlıyı dış dünyadan ayırdığını vurguladığımız organizasyonu korumaya yönelik unsurlardır. Her ne kadar bariz gibi gözükse de, dış dünyadan kendini ayırıp, o yapı içerisinde üretilen enerjiyle kendi varlığını sürdürebilme becerisi, canlılığı ayırt edici en önemli unsurlardan birisidir. Bu nedenle tek hücreli ve çok hücreli olabilen, ama en nihayetinde dış dünyadan en azından kısmen ayrılmayı sağlayan bu nitelik, ilerleyen yazılarda da göreceğimiz gibi, canlılığı cansızlıktan ayırarak tanımlamakta kullanabileceğimiz en önemli bileşendir.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Kenya AA Natural Yöresel Kahve 250 gr.

The Coffee Belt Kenya AA Natural Yöresel Kahve 250 gr.

The Coffee Belt Nedir?

Kahve, kuzeyde yengeç, güneyde oğlak dönencesi boyunca uzanan ve Ekvator’a paralel bir kuşak oluşturan bölgede yetişir. Buna kahve kuşağı (Coffee Belt) denir. Onlarca farklı ülkenin sıralanarak oluşturduğu bu kuşakta, en seçkin kahveleri sizin için seçip titizlikle kavuruyoruz. The Coffee Belt yüksek kaliteli %100 orijin kahve çeşitleri ve blend (harman) kahveleri ile her zaman seçkin, her zaman taze.

Neden The Coffee Belt?

The Coffee Belt kahve çeşitlerimizde %100 o bölge ve ülkeye ait yüksek kaliteli kahve çekirdeklerini seçtik. Daha temiz ve lezzetli bir kahve deneyimi için çiğ çekirdek kahvelerde belli oranda bulunan kusurlu (defekt) kahve çekirdeklerini ayıkladık.

Taze Kavrulmuş Kahve

Her ülke ve bölgenin kahve çekirdekleri farklı karakteristik özelliklere sahiptir. Kahvenin içerisinde yer alan aromaları daha iyi ortaya çıkartmak için çekirdeğin karakteristik özelliğine, ülkenin ve bölgenin yapısına göre en iyi kıvamda taze taze kavurduk.

The Coffee Belt markalı kahvelerimizi “The Coffee Belt Roasting”de haftalık olarak kavurup sipariş anında taze taze paketliyoruz!

İçtiğin her yudum kahve nefis keşiflere dönüşsün diye.UYARI: Bu ürün, müşterilerimizin tercihine göre özel olarak öğütülerek (veya hiç öğütülmeden) temin edilmektedir; yani müşteri talebine özel olarak hazırlanmaktadır. Bu nedenle lütfen sipariş notlarına talep ettiğiniz öğütme türünü ekleyiniz:

  1. Çekirdek (Öğütme İstemiyorum)
  2. Filtre Kahve Makinesi,
  3. Espresso (Öğütülmüş),
  4. French Press,
  5. Moka Pot,
  6. Hario V60,
  7. Aeropress,
  8. Metal Filtre,
  9. Chemex – Pour Over.

Tercih belirtilmemesi halinde öğütülmemiş çekirdekler gönderilecektir ve tarafınızdan öğütülmesi veya değirmen olan bir yerde öğüttürülmesi gerekecektir.

Devamını Göster
₺210.01
Kenya AA Natural Yöresel Kahve 250 gr.
  • Dış Sitelerde Paylaş

11. Üreme

Söz ettiğimiz gibi, termodinamik yasaları gereği bütün maddeler zamanla düzensizleşmek zorundadır. Ayrıca malzeme biliminden gelen veriler ışığında gördüğümüz üzere, hiçbir yapı maddesi sonsuza kadar dayanamaz; her birinin belli bir parçalanma ve bozunma süresi vardır. Dolayısıyla canlılığın ve canlılığı oluşturan soy hatlarının devam edebilmesinin tek yolu, aralıklarla kendisine benzer olan yapıları sıfırdan inşa etmektir. Canlılığın kendi kopyalarını (veya benzerlerini) üretmesi işine üreme adını vermekteyiz. Üreme, düpedüz klonlar yaratma şeklinde, eşeysiz bir biçimde olabileceği gibi; diğer canlılarla bir arada çalışarak, eşeyli bir biçimde de olabilir.

12. Büyüme ve Gelişme

Canlıları cansızlardan ayırt etmekte kullanılabileceği öne sürülen son bir özellik, büyüme ve gelişmedir. Bir canlı türüne ait bir birey, ortaya çıktıktan sonra hep birebir aynı kalmaz. İçinde süregelen faaliyetlere ve dış etmenlere bağlı olarak zaman içinde değişir. İşte canlının ömrü içerisinde yaşadığı bütün değişimlere gelişim veya gelişme adını vermekteyiz. Gelişmenin en bariz göstergelerinden birisi, hacimce ve kütlece irileşmedir. Buna büyüme adını vermekteyiz.

Kimi zaman "gelişim" sözcüğü çok muğlak olarak kullanılır ve canlıda meydana gelen tüm değişimleri kapsadığı iddia edilebilir. Ancak gelişimsel değişimler, evrimsel değişimlerle karıştırılmamalıdır: Canlı bireyleri gelişirler, asla evrimleşmezler; türler ise evrimleşirler, asla gelişmezler. Bir diğer deyişle, eğer ki tek bir bireyin (örneğin sizin ya da köpeğinizin) ömrü içerisindeki değişimleri inceliyorsanız, gelişimsel bir değişimi inceliyorsunuz demektir; evrimsel bir değişimi değil. Ancak o bireyin mensubu olduğu türün (örneğin Homo sapiens, yani modern insan türünün veya Canis lupus familiaris, yani evcil köpek alt türünün) bir bütün olarak, nesiller içindeki değişimini inceliyorsanız, evrimsel bir değişimi inceliyorsunuz demektir; gelişimsel bir değişimi değil.

Bunlar Gerçekten Canlılığı Tanımlar mı?

Her ne kadar bu maddelerin hemen hemen hepsi, canlılığın önemli bir bölümünde gerçekten bulunuyor olsa da, canlılığı cansızlıktan ayırt etmek için kullanılması gereken özellikler listesi oldukça muğlak ve değişkendir; üstelik bu listeyi tatmin etmeyen istisnalar bulmak da mümkündür. Örneğin bundan birkaç yıl önceki ders kitaplarını karıştıracak olsanız, bu listenin 6-7 maddelik olduğunu görürdünüz (bir sonraki yazımızda tam da bu sayıya odaklanacağız). Aynı yıl yazılmış farklı ders kitaplarında, madde bazında aynı olsalar da, bu maddelerin kaç tane oldukları ve neye göre gruplandıkları konusunda ciddi uyumsuzluklar bulabilirsiniz.

Ancak tüm bu tutarsızlıklar bir yana, canlıların ortak özelliklerinin bu şekilde 12 başlıkta incelenmesinde çok belirgin bir dizi sorun var:

  1. Bir unsuru "canlı" olarak nitelendirebilmemiz için, bunların hepsine aynı anda mı sahip olmalıdır? Eğer öyleyse, yeryüzündeki en önemli alg gruplarından olan diatomların veya süngerlerin ezici çoğunluğu hareketsiz olduğu için "cansız" kabul edilirdi. Benzer şekilde, dondurucu soğuklar sırasında, sıcaklık değişimleri haricinde bütün dış uyaranlara karşı tepki vermeyi sonlandıran Alaska Ağaç Kurbağaları "cansız" forma dönüşmüş olurdu.
  2. Yoksa bunlardan sadece 1 tanesine sahip olması yeterli midir? Eğer öyleyse, zaman içerisinde birikerek büyüyen ve jeolojik süreçlere bağlı olarak durmaksızın biçim değiştiren mineraller ve kayaçlar (taşlar) "canlı" kabul edilirdi. Benzer şekilde, kendilerini kopyalayarak "üreme" ve bu süreçte farklılaşarak "adaptasyon" kazanma ("evrimleşme") özelliği olan tüm kimyasal moleküller "canlı" olurdu.
  3. Sadece 1 özelliğe sahip olmak yeterli değilse ama hepsine de sahip olmak gerekmiyorsa, bir nesne tam olarak kaç tanesine sahip olduğunda, o şeyin "canlı" olduğunu söyleriz? 3 tane yeterli mi? Yoksa 6 tane mi olmalı? 11'den aşağısı kurtarmaz mı? Örneğin ateş, büyüyebilir, gelişebilir, yeni ateşler üretecek biçimde üreyebilir, çevresel uyaranlara tepki gösterebilir ve hatta, biraz ileri gitmek isterseniz, metabolizmaya sahip olduğu bile iddia edilebilir!

Canlılığı Cansızlıktan Ayırt Etmekte Neden Zorlanıyoruz?

Bu sorunun 2 temel nedeni vardır:

  1. Her ne kadar sağduyuya uygun gibi gözükse de, canlılığı tanımlamak için biyolojiye odaklanılmaktadır - bu tamamen hatalıdır! Halbuki, daha önce de bahsettiğimiz gibi, bugün "canlı" olarak kategorize ettiğimiz yapı formlarını, bugün "cansız" olarak kategorize ettiğimiz yapı formlarından ayıran süreçler biyolojik değil, kimyasal ve fizikseldi. Dolayısıyla ürün üzerinden kategorizasyon yaptığımızda, mutlaka muğlaklık ve tutarsızlıklar oluşacaktır. Daha sağlam bir canlılık tanımı, daha temel fizik ve kimya yasalarına dayanmalıdır. Bir sonraki yazımızda göreceğimiz gibi bu yasalar, termodinamik yasaları ve (kimyasal) evrim yasasıdır.
  2. Evren açısından düşünüldüğünde, hiçbir yapı formu arasında kesinti yoktur; madde ve enerjiden oluşan her şey, süreğendir; dolayısıyla canlılık ile cansızlık da bizim arzuladığımız kadar keskin kategorik farklara sahip değildir. İnsanlar olarak bizler; uzun dönemli, yavaş ve süreğen süreçleri algılamakta berbatız. Bu nedenle, upuzun ve karmaşık süreçleri daha rahat anlayabilmek için, onları daha alt kategorilere bölmek ve aralarına kesintili geçitler koymaya çalışıyoruz. Canlılar ile cansızları birbirinden keskin bir şekilde ayırma çabamız da bundan; ancak ne yaparsak yapalım, virüsler gibi canlılık ile cansızlık arasında geçiş özelliği gösteren, ne canlı ne cansız gibi olan varlıklarla karşılaştığımızda, zorlama kategorilerimizin hatası daha net bir şekilde ortaya çıkıyor.

Buna rağmen, eğer ki 1. hatamızı düzeltirsek, 2. hatamız konusunda biraz daha tutarlı bir canlılık-cansızlık ayrımına gidebiliriz. Gelin bir sonraki yazımızda bunu yapalım.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Abiyogenez Teorisi Yazı Dizisi

Bu yazı, Abiyogenez Teorisi yazı dizisinin 2. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Yaşam Nedir? Canlılığı Nasıl Tanımlarız?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
144
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 105
  • Bilim Budur! 46
  • Merak Uyandırıcı! 44
  • Muhteşem! 37
  • İnanılmaz 29
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 28
  • Umut Verici! 18
  • Grrr... *@$# 9
  • Üzücü! 3
  • İğrenç! 3
  • Korkutucu! 3
  • Güldürdü 2
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 06:05:20 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10221

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Canlıların Ortak Özellikleri Nelerdir? Canlı ve Cansızları Birbirinden Ayırmanın Kolay Bir Yolu Var mı?. (1 Mart 2021). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10221
Bakırcı, Ç. M. (2021, March 01). Canlıların Ortak Özellikleri Nelerdir? Canlı ve Cansızları Birbirinden Ayırmanın Kolay Bir Yolu Var mı?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10221
Ç. M. Bakırcı. “Canlıların Ortak Özellikleri Nelerdir? Canlı ve Cansızları Birbirinden Ayırmanın Kolay Bir Yolu Var mı?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 01 Mar. 2021, https://evrimagaci.org/s/10221.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Canlıların Ortak Özellikleri Nelerdir? Canlı ve Cansızları Birbirinden Ayırmanın Kolay Bir Yolu Var mı?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 01, 2021. https://evrimagaci.org/s/10221.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close